Hakimin davayı aydınlatma ödevi nedeniyle hakim, uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu kıldığı durumlarda, maddi ve hukuki açıdan belirsiz yahut çelişkili gördüğü hususlar hakkında taraflara açıklama yaptırabilir, soru sorabilir, delil gösterilmesini isteyebilir. Uyuşmazlığın aydınlatılması, taleple bağlılık ilkesinin uygulanması için zorunludur.

Adli mahkemelerde açılacak davalarda, taraflardan bir tanesini idare olması halinde, davanın ticaret mahkemesi yerine asliye hukuk mahkemesinde açılması gerektiği.

İşçi azaltımına gidilmesi halinde, sözleşme bedelinin yüzde sekseninden daha az bedelle tamamlanacağı anlaşılan işler kapsamında, iş eksilişi olarak konunun ele alınması ve yükleniciye tazminat ödenmesi gerektiği.

4735 sayılı Kanun hükümlerine göre yürütülün sözleşmelerde, sözleşme dışı imalat bedellerinin iş artışı ve yeni birim fiyat hükümlerine göre ödenmesi gerektiği,

Tebligatın usulüne uygun yapılmamış olmasının her zaman geçersiz tebligat olarak ele alınamayacağı, ilgili kişinin tebligat içeriğini öğrenmiş olmasının da yeterli olacağı.

Sözleşme kapsamında, yüklenicinin o işten dolayı SGK ve vergi borcunun olması halinde, yüklenici kesin teminatının nakde çevrilerek bu borçların ödenmesinin mümkün olduğu, teminat mektubunu veren bankanın buna itiraz etmesinin ve nakde çevirme talebini reddetmesinin doğru olmadığı.

Sözleşme sürecinde yüklenicinin kusurlu olduğu düşüncesiyle sözleşmenin feshedilmesi ve ilgili hakkında yasaklılık kararı verilmesi neticesinde, yasaklılık kararının idare mahkemesi tarafından kaldırılmış olmasının yüklenici kusurunu ortadan kaldırmayacağı.

Teknik şartname gereği idare tarafından sağlanması gereken görsel ve teknik bilgiler işin ifası için öncelikli edim mahiyetindedir. İdare öncelikli edimini ifa ettiğini ispat edemediğinden, yüklenicinin işi süresinde teslim etmediğini ileri sürerek gecikme cezası uygulayamaz.

İdarece sözleşme konusu işten beklenen verimliliğin düştüğü gerekçesiyle sözleşme mücbir sebep kapsamında feshedilmişse de, bu durum mücbir sebep olarak değerlendirilemeyeceğinden yüklenicinin sözleşmenin feshi nedeniyle uğradığı zararın ve mahrum kaldığı kârın ödenmesi gerekir.

İmalat girdilerinde meydana gelen beklenmeyen fiyat artışları nedeniyle 4735 sayılı Kanun ile tanınan sözleşmenin feshinde idarenin takdir yetkisi bulunsa da, bu takdir yetkisi sınırsız ve keyfi olarak kullanılamaz. Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşü ihaleyi gerçekleştirip, sözleşmeye taraf olan ve Kanuni yetkisini kullanan idareyi bağlamaz. Bilirkişi raporu ile işin feshedilmesinin kamu menfaati açısından yerinde olduğu görüşü karşısında sözleşmenin Kanun ile getirilen fesih hakkı kapsamında feshedilmesi gerekir.

Sözleşmenin idarece haksız feshi nedeniyle kar kaybı (müspet zarar) hesabında yüklenicinin başka bir iş yaparak kazandığı yararlar somut olarak tespit edilememiş olsa dahi, tacir olan yüklenicinin erken fesih nedeniyle boşta kaldığı süre için başka bir iş yapmaması ve kazanç temin etmemesi olağan iş ve yaşam koşullarına uygun düşmeyeceğinden hakkaniyete uygun bir kaçınılan kazanç miktarının takdir ve hesaplanan bedelden düşülmesi gerekir. Ayrıca kâr kaybı hesabına KDV ilave edilmesi mümkün değildir.

İdarenin mülkiyeti çekişmeli olan arsada inşaat yapılması için ihaleye çıkmakta kusurlu olduğu, sonradan yargı kararı ile arsanın başka bir idareye ait olduğunun tescili üzerine işin ifasının imkansız hale gelmesi sonucu sözleşmenin feshedilmesi nedeniyle yüklenicinin olumlu zarar kapsamında kâr kaybını ve olumsuz zarar kapsamında ödemiş olduğu damga vergisi, teminat için komisyon ve kik payını isteyebilir.

Ödeme emri kapağında ve ödemeye esas hakedişlerde imzaları bulunduğu gerekçesiyle sorumlu tutulan kamu görevlilerinin yüklenici ile birlikte tespit edilerek idarenin onayıyla geçerli olan yeni fiyat tutanağında imzaları bulunmamaktadır. Bu nedenle, bahsi geçen kişilerin işlemleriyle meydana gelen kamu zararı arasında illiyet bağı kurulamaması nedeniyle sorumlulukları bulunmamaktadır. Söz konusu kamu zararından, yeni fiyat tutanağını düzenleyen, kontrol eden ve onaylayan sıfatıyla imzalayan kamu görevlilerinin sorumluluğu bulunmaktadır.

yasaklama kararı nedeniyle manevi tazminata hükmedilmesi gerekir

Yabancı ülke ile yaşanan sorunların mücbir sebep olarak kabul edilemeyeceği, sel felaketinin ise 20 gün içinde idareye yazılı olarak bildirimde bulunma ve yetkili merciler tarafından belgelendirilme şartı yerine getirilmemiş olması nedeniyle mücbir sebep kapsamında değerlendirilemeyeceği.

sözleşmelerde asgari ücret fiyat farkı ödenmesinin önüne geçen hükümler konulması veya birtakım gerekçelerle bunun önüne geçmeye çalışılması asgari ücretin kamu düzeni niteliğiyle bağdaşmaz. Bu nedenle fiyat farkı ödenmesi öngörülmeyen hizmet alımında yıl içerisinde meydana gelen asgari ücret artışının fiyat farkı olarak ödenmesi gerekir.

Eser sözleşmelerinde süre uzatımı olması halinde sabit yatırımların talep edilebilmesinin mümkün olmadığı, ancak, süre uzatımına bağlı olarak ortaya çıkan işletme giderlerinin (maaş, ofis, yemek giderleri, akaryakıt vb.) talep edilmesinin mümkün olduğu.

Kamu ihale sözleşmeleri kanununa göre imzalanan sözleşmelerde zamanaşımı, kesin kabul onay tarihi ile kesin hesap onay tarihinden hangisi daha sonra ise o tarihten itibaren başlar ve zamanaşımı süresi 5 yıldır.

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu hükümlerine göre imza edilen sözleşmelerin de uyarlanması mümkün olup, asgari ücret artışından kaynaklı olarak sözleşme bedelinin uyarlanması talebinin olabileceği

Yüksek Fen Kurulu tarafından 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununa ve sözleşme sürecine yönelik kararlar alınmaktadır. Bu kararların görüş mahiyetinde olduğu Kanunda ifade edilmekte olup, kararda maddenin yorumu konusunda Yüksek Fen Kurulu kararının bağlayıcı olamayacağı ifade edilmektedir.

Dava konusu olay ifa imkansızlığına yönelik olup, bilirkişi heyetinde bulunan kişilerin uzmanı olmadığı bir konuda oluşturulan rapora itibar edilmeyeceği.

Yüklenici kusuru olmadığı halde, sözleşmenin mahkeme veya kik kararı üzerine feshedilmesi halinde, yüklenicinin müspet zararı ve kar kaybını istemesi mümkün olmasa da, yaptığı masrafları talep edebileceği

Yüklenici işi zamanında bitirmemiş olsa da, bu durum idarenin üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirmemesinden kaynaklı ise, firma hakkında yasaklılık kararı alınmasının mümkün olmadığı.

Zemin yapısının ihale aşamasında tespit edilenden farklı olması sebebiyle maliyet artışından kaynaklanan farkın istenmesi sözleşmenin uyarlanması niteliğinde olup, edim, ifanın aşırı ölçüde güçleşmesinden doğan haklar saklı tutulmaksızın ifa edilmiş olduğundan uyarlama isteğinin reddine karar verilmesi gerekir.

Uyarlama talebinin dayanağı olarak gösterilen ruhsat alımındaki gecikme, numunelerin incelenme süresi, hakediş ödemelerindeki gecikme, anıtlar kurulunca projenin onaylanmasındaki gecikme, iş artışı ile mevsim nedeniyle çalışılmayan günler sözleşmenin yapıldığı sırada işinin ehli olup basiretli bir tacir gibi hareket etmesi gereken yüklenici tarafından öngörülmeyen ve öngörülmesi de beklenmeyen olağanüstü bir durum niteliğinde değildir.

Yüklenici tarafından iş tamamlanarak idareye geçici kabul tutanağı ile teslim edildiği ve geçici kabul tutanağında uyarlama ile ilgili itiraz kaydı da bulunmadığından, artık uyarlama istenmesi mümkün değildir.

Yüklenicinin sözleşmeyi yeni koşullara uyarlanmasını talep edebilmesi için ya sözleşmeyi ifa etmemiş ya da ifanın aşırı ölçüde güçleşmesinden doğan haklarını saklı tutarak ifa etmiş olması gerekir.

Yüklenici kusuruyla sözleşmenin feshedildiği hallerde, idarelerce yeni yapılan ihale ile feshedilen sözleşme arasındaki farkın, menfi zararın, talep edilmesi gerekmektedir. Ancak, menfi zararın talep edilebilmesinin belli şartları bulunmaktadır.

İş ortaklıklarında, ortaklardan birinin kişisel borçlarından dolayı hakkında icra takibi yapılması halinde, borçlu ortağın kar veya tasfiye payı belirlenmeden ortaklığa ait hak edişin (istihkakın) doğrudan haczine karar verilmesi mümkün değildir.

Yüklenicinin ihaleden sonra, piyasa şartlarının ağırlaşmış olmasından hareketle sözleşmeyi tek taraflı olarak feshetmesinin kusurlu bir davranış olduğu.

Yapım işlerinde geçici kabul tarihi itibarıyla, yüklenicinin idareye borcunun olduğu ortaya konulmadığı müddetçe, teminatın yarısının iade edilmemesi hatalı olup, yüklenicinin bundan kaynaklı yaptığı masrafların ödenmesi gerekir.

İdarelerce sözleşmenin haklı feshi halinde istenecek zarar menfi zarardır. Menfi zararın hesabına yönelik mevzuatta bir düzenleme bulunmamakla birlikte, içtihatlarda menfi zarar, ilk ihaledeki yükleniciden sonraki en düşük teklif bedeli ile yeni ihaledeki teklif bedeli arasındaki fark olarak ele alınmaktadır. Kalan iş bedeli üzerinden bu zararın hesap edilmesi, teminatın güncellenerek gelir kaydedilmesi gerekir.

Kamu İhale Kanununun 17 inci maddesinde yazılı yasak fiil veya davranışlarda bulunan kişiler hakkında yasaklama kararı verilebilecekken, bu kişilerin geçici teminatlarının gelir kaydedilmesinin mümkün olmadığı.

Sözleşme fesihlerinin soyut ve dayanaksız kanaatlere dayandırılması mümkün değildir ve sözleşme fesihlerinde davanın feshin neticeleri itibarıyla açılması gerekmektedir, sözleşmenin feshinin iptali yönünde dava açılması doğru değildir.

Sözleşmede kararlaştırılan bedelin, iş bedelinin alınmaması halinde taşeronun işe devam etmesinin beklenilemeyeceği, sözleşmede aksine bir düzenleme yoksa, sözleşmenin feshi halinde ifaya ekli cezai şartın talep edilemeyeceği.

Yüklenici kusurundan kaynaklı sözleşmenin feshedildiği ve kesin teminatın gelir kaydedildiği hallerde, kesin teminat tutarının yüklenici alacağından mahsup edilmesi mümkün değildir.

Yapım işlerinde idarece sözlü talimat da verilmiş olsa, yapılan iş bedellerinin iş artışına kadar olan kısmının sözleşme hükümlerine göre, iş artış oranını aşan kısmının ise idareye yararlı olması halinde mahalli rayiç bedellerine göre ödenmesi gerektiği.

Hakedişlerin geç ödenmesi süre uzatımı sebebidir. Hakedişlerin geç ödenmesinden dolayı ne kadar süre uzatımı verileceğine yönelik ikincil mevzuatta düzenleme bulunmamakla birlikte, Yargıtay kararına göre, hakedişlerin geç ödenmesinden dolayı verilecek süre uzatımının günlük bedel ile gecikilen hakediş tutarının orantılanması üzerinden hesaplanması gerektiği ifade edilmektedir.

Yüklenici tarafından teslim edilen eser, iş sahibi idaresince kullanılıyorsa, kullanıldığı açıkça anlaşılıyorsa, iş sahibi idarenin geçici kabule yanaşmaması hakkın kötüye kullanılması anlamına gelir ve işin geçici kabule hazır olduğu ve geçici kabulün yapılması gerektiği anlaşılır.

Sözleşmelerde işin süresinin iş günü olarak belirlenmesi halinde, süre uzatımı, gecikme cezası, ifaya ekli ceza vb. uygulamalarda, cumartesi ve pazar günleri ile tatiller dahil edilmeden yer teslimi yapılan güne iş günü olarak işin süresi eklenmelidir.

Geçici kabulü yapılan işlerde, idarece gecikmeye bağlı cezai şart talep edileceğine yönelik kayıt düşülmemişse veya yükleniciye ihtarda bulunulmamışsa, bu ceza kabul yapılmakla ortadan kalkacağından, talep edilmesinin mümkün olmadığı.

Kamu kurum ve kuruluşlarına yapılan işlerin muhakkak surette kamu ihale kanunu hükümlerine göre yapılması, kamu ihale kanununa uymadan yapılan iş bedellerinin idare yararına olması ve idarece kullanılması halinde yapıldığı tarihteki mahalli rayiçlere göre imalat bedellerinin ödenebileceği.

Haksız feshedilen sözleşmeden kaynaklı, kâr kaybı hesabı ile ilgili olarak fesih tarihinde yapılmayan iş bedelinden yüklenicinin işi tamamlayamaması nedeniyle yapmaktan kurtulduğu giderler ile başka bir iş yaparak kazandığı veya kazanmaktan bilerek kaçındığı yararların kalan iş bedelinden düşülmek suretiyle bulunması yöntemi benimsenmelidir.

İdarenin sözleşmeyi KİK kararı veya mahkeme kararı üzerine feshetmesi halinde, idareye yüklenebilecek bir kusur olmadığından dolayı, idareden kar kaybına yönelik bir talepte bulunulamayacağı.

İş yeri değişikliğinden kaynaklı olarak ortaya çıkan her türlü yeni imalat, yapılan iş bedelleri, karşılıklı mutabakatla yapılmamış, hakları saklı kalmak üzere imza edilmişse yükleniciye ödenmelidir.

İş artış oranını geçmesi halinde sözleşmenin feshi gerekmekte olup, eser sözleşmesinde idare ve yüklenicinin ortak kusurlu olmaları halinde kesin teminatın gelir kaydedilmesi mümkün değildir.

Sözleşmeye aykırılık olarak ileri sürülen sebeplerle ilgili olarak takipsizlik kararı verilmesi halinde, bu sebeple kesin teminatın mektubunun gelir kaydedilmesinin mümkün olmadığı.

Sözleşmede kararlaştırılan cezaların sözleşme bedeli üzerinden değil, işin yapılmayan kalan kısmına denk gelen bedel üzerinden hesaplanması gerektiği.

Hatalı hazırlanan yeni birim fiyatlar yüklenici açısından kazanılmış hak teşkil etmez.

Hatalı belirlenen yeni birim fiyatın yüklenici için kazanılmış hak oluşturmayacağı.