T.C. ANKARA 10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2024/534 Esas - 2024/696
TÜRK MİLLETİ ADINA

T.C.
ANKARA
10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2024/534 Esas
KARAR NO : 2024/696

DAVA : Tazminat (Rücuen Tazminat)
DAVA TARİHİ : 30/07/2024
KARAR TARİHİ : 15/10/2024
KARAR YAZIM TARİHİ : 24/10/2024

Mahkememize açılan Tazminat (Rücuen Tazminat) davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
DAVA:
Davacı vekili, dava dilekçesinde özetle, 2017/462881 ihale kayıt nolu ihale neticesinde işi üstlenen karşı taraf ile Teşekkülü arasında imzalanan sözleşme ile Teşekkülüne bağlı ".... .... .... No.lu fiş içinde tahakkuk ettirildiğini ve tahakkuk eden toplam tutar Hitit Vergi Dairesi Müdürlüğü'ne vadesinde ödendiğini, Davalı, sözleşme ve eki ihale dokümanlarına aykırı olarak ihale damga vergisini ilgili vergi dairesinden tekrar iade alarak haksız zenginleşmiş bulunduğunu, Teşekkülü ile davalı firma arasında imza edilen sözleşme dikkate alındığında idari şartnamenin ilanından sonra firmalar tarafından sunulan birim fiyat teklif mektubunda, teklif fiyata dâhil olduğu belirtilen tüm masraflar göz önünde bulundurularak teklif verdiklerinin belirtildiğini, bu nedenle sözleşme gideri olarak ihale kararı damga vergisini ödeyeceğini teklifi ve sözleşmeyi imza ederek kabul ettiğini, Teşekkülü tarafından damga vergisinin rücuen tahsili talebiyle birtakım davalar açılmış olduğunu, Mahkemelerce sözleşme serbestisi kapsamında damga vergisinin yüklenici tarafından ödenmesinin kararlaştırılabileceğini, yüklenicilerin damga vergisini yatırması ile bu hususu kabul etmiş sayıldığını ve yüklenici tarafından yatırılan damga vergisinin iadesinin talep edilmesinin dürüstlük kuralına aykırılık teşkil edeceği gerekçeleriyle davalarının kabulüne karar verildiğini, Kamu İhale Kanunu kapsamında yapılan ihalelerde Kamu İhale Kurumunca hazırlanan ve Teşekkülünün ihalelerinde kullanılan tip sözleşme ve ekleri gereği sözleşme bedeline dahil olan ve yüklenicinin aralarındaki sözleşme gereği sorumlu olduğu tutar Teşekkülünce ödenmek zorunda kalındığından söz konusu tutarın ödeme tarihi itibariyle işlemiş avans faiziyle tahsilini talep etme zorunluğunun hasıl olduğunu, tüm bu nedenlerle Teşekkülünce ödenmek zorunda kalınan 14.358,06-TL alacağın ödeme tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP :
Davalıya tebligat yapılmış olup, cevap dilekçesi sunulmamıştır.
DELİLLER :
... Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü'nden, 2017/462881 ihale kayıt numaralı Afşin-Elbistan A Termik Santralı İşletme Müdürlüğü İhtiyacı 36 Ay Süreli ve 12 Kişilik malzemesiz Yemek Pişirme ve Yemek Dağıtımı İşine ilişkin taraflar arasında düzenlenen sözleşmeler, ilgili ihale evrakları, ilgili şartnameler istenilerek, getirtilmiş dosyaya kazandırılmıştır.
DELİL DEĞERLENDİRME VE HUKUKİ GEREKÇE:
Dava, taraflar arasında akdedilen hizmet alım sözleşmesi kapsamında davacı şirket tarafından ödenmek zorunda kalınan ihale kararı damga vergisinin rucuen davalıdan tahsili için açılan alacak davasıdır.
Davacı ihale neticesinde Afşin Elbistan A termik Santrali işletme müdürlüğü ihtiyacı 36 ay süreli ve 12 kişilik malzemesiz yemek pişirme ve yemek dağıtım işinin yüklenici firmaya verildiğini, ihale kararı damga vergisinin davalının sorumluluğunda olduğunu ve davalı tarafından ödendiğini, ancak sonrasında davalının Gelir idaresi başkanlığı aleyhine açtığı dava neticesinde ödediği damga vergisinin vergi dairesinden tahsil ettiğini, ve damga vergisi ve ferilerinin davacı şirket tarafından ödendiğini ileri sürmektedir.
Davalı şirket tarafından sözleşme imzalanmadan önce ihale karar bedelinin vergi dairesine yatırıldığı , ancak sonrasında davalı tarafından Vergi Mahkemesinde dava açıldığı, açılan davanın davalı lehine neticelenmesi sonucunda vergi dairesi müdürlüğüne damga vergisi ve ferileri olarak 14.358,06 TL'nin davacı kurum tarafından ödeme yapıldığı dosya içerisinde bulunan takdir komisyonu kararı, ödeme makbuzlarından ve diğer belgelerden anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık davacının ödemek zorunda kaldığı ihale damga vergisi bedelini davalıdan istemekte haklı olup olmadığı, ihale damga vergisinden davalının sorumlu olup olmadığı hususundadır.
Davacının ödediği ihale damga vergisi bedelini davalıdan istemekte haklı olup olmadığının tespiti için taraflar arasındaki hizmet alım sözleşme hükümlerinin, idari ve teknik şartnamelerin değerlendirilmesi gerekmektedir.
Dava konusu edilen ihale damga vergisinin mükellefi esasen davacı şirket olup, vergi mahkemesinin kararına istinaden gelir İdaresi tarafından sözkonusu vergi davacıdan tahsil edilmiştir. Ancak dava konusu edilen verginin taraflar arasında akdedilmiş olan sözleşmede kim tarafından ödeneceği hususunda bir hüküm bulunup bulunmadığının da değerlendirilmesi gerekmektedir. Zira sözleşme özgürlüğü çerçevesinde tarafların aralarında akdedilmiş olan sözleşmede dava konusu edilen ve davacının ödemekle mükellef olduğu vergi tutarının davalı şirkete yüklenmesine karar verilebilecektir.
Taraflar arasında akdedilen sözleşmenin "Sözleşmenin Ekleri" başlıklı 8. maddesinde ;ihale dokümanının bu sözleşmenin eki ve ayrılmaz parçası olduğu, idare ve yükleniciyi bağladığı, sözleşme hükümleri ile ihale dokümanı oluşturan belgeler arasında çelişki veya farklılık olması durumunda ihale dokümanında yer alan hükümlerin esas alınacağı, ihale dokümanını oluşturan belgeler arasında öncelik sıralamasının aşağıdaki şekilde olduğu, buna göre Hizmet İşleri Şartnamesi, İdari Şartname, Sözleşme Tasarısı, Birim Fiyat Tarifleri, Özel Teknik Şartname, Teknik Şartname ve Açılamalar olduğunun düzenlendiği, diğer yandan bu düzenlemelere Kamu İhale Genel Tebliğinin de dahil olduğunun kabulü gerektiği anlaşılmaktadır.
Taraflar arasında yapılan sözleşmenin sözleşme bedeline dahil olan giderler başlıklı 7. Maddesinde '' Taahhüdün yerine getirilmesine ilişkin mevzuat gereğince yapılacak ulaşım ,vergi, resim, harç gibi giderler ile idari şartnamede teklif fiyata dahil olacağı belirtilen işçilik giderleri sözleşme bedeline dahildir. İlgili mevzuat uyarınca hesaplanacak KDV vergisi sözleşme bedeline dahil olmayıp idare tarafından yükleniciye ödenecektir'' şeklinde düzenlenmiştir.
Taraflar arasındaki sözleşmenin ihale dökümanı arasında yer alan sözleşme eki İdari Şartnamenin "Teklif fiyata dahil olan giderler" başlıklı 25. maddesi ise; 25.1 "İstekliler ilgili mevzuat gereğince yapılacak sigorta , vergi, resim, harç giderlerinin tümünü teklif fiyata dahil edecektir'' şeklinde düzenlenmiştir.
Kamu İhale Genel Tebliği "Amaç ve kapsam" başlıklı 1. maddesi "Bu Tebliğin amacı, 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ile 5/1/2002 tarihli ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun uygulanmasında karşılaşılan tereddütlere açıklık getirilmesi ve bu hususlarda uyulması gerekli esasların belirlenmesidir" şeklinde düzenlenmiştir. .
Kamu İhale Genel Tebliği 78.1. maddesi “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde tekliflerin değerlendirilmesinde; İhale ve sözleşmeye ilişkin damga vergileri, Kamu İhale Kurumu payı ve noter masrafları gibi sözleşme giderleri ile amortisman, kıdem tazminatı, işyeri hekimliği ücreti, oryantasyon. (ihale konusu işe uyum) eğitimi gideri, yaka kartı ve bu mahiyetteki genel giderleri karşılamak üzere birim fiyat teklif cetvelinde yer alan her bir işçilik kalemindeki (yol, yemek ve giyecek dahil brüt asgari ücret veya brüt asgari ücretin yüzde (%6) fazlası üzerinden ücret hesaplanan işçilik kalemi ile ulusal bayram ve genel tatil günleri ve fazla çalışma saatlerine ilişkin işçilik kalemleri) birim fiyatlar ile işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kalemi/kalemleri kapsamında çalıştırılacak olan her bir personelin işçilik maliyeti üzerinden %3 oranında sözleşme giderleri ve genel giderler hesaplanacaktır.” şeklinde düzenlenmiştir.
Kamu İhale Genel Tebliğinin 78.1. maddesinde, ihaleye ilişkin damga vergisi, isteklinin fiyat teklifinin bileşenlerinden biri olarak belirtilmiştir.
Taraflar arasında akdedilmiş olan sözleşme , sözleşmenin eki olan ve ihale dokümanını oluşturan belgeler incelendiğinde 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ile 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununa atıfta bulunduğu, her iki Kanunun uygulanmasına ilişkin uyulması gereken esasların ise Kamu İhale Genel Tebliğinde düzenlendiği, davacı ve davalı arasında akdedilmiş olan sözleşmeye sözkonusu düzenlemelerin de uygulanması gerektiği değerlendirilmiştir.
Taraflar arasındaki sözleşmenin 7. maddesi, sözleşmenin eki olan idari şartnamenin 25. maddesi ile Kamu İhale Genel Tebliğinin 78.1. maddesi hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, davacının mükellefiyetinde olan sözleşme damga vergisinin (karar pulu) davalı tarafa yüklendiğinin kabulü gerekmiştir. Yine sözleşmenin 7. maddesindeki ve İdari Şartnamenin 25.1. maddesindeki "sözleşmenin yerine getirilmesine ilişkin" olarak doğacak verginin fiyata dahil olduğu yönündeki hükmün, hem ihale sürecindeki hem de sözleşmenin uygulanması sürecinde yapılacak tüm vergileri kapsadığı değerlendirilmiştir.
Taraflar arasındaki sözleşme ve eki düzenlemeler birlikte değerlendirildiğinde, davacı şirketin mükellefiyetinde olan verginin davalı yana yüklenmiş olduğunun ve davacının davasında haklı olduğu anlaşılmış olduğundan aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM :
Yukarıda açıklanan nedenlere, kararın dayandığı yasal ve hukuksal gerekçeye, dosyadaki kanıtlara göre;
Davanın KABULÜNE,
1-14.358,06 TL'nin ödeme tarihi olan 10/03/2022 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,

2-492 Sayılı Harçlar Kanunu gereğince, alınması gereken 980,79 TL nispi karar ve ilam harcından peşin alınan 427,60 TL harcın mahsubu ile noksan olan 553,19‬ TL'nin davalıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
3-Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca, davacı yararına hesaplanan 14.358,06 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak, kendisini vekil ile temsil ettiren davacıya verilmesine,
4-Arabuluculuk aşamasında harcanan 3.120,00 TL giderin davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
5-Davacı tarafça yatırılan 427,60 TL başvurma harcı, 427,60 TL peşin harç olmak üzere toplamı 855,2‬0 TL'nin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
6-Davacı tarafından yapılan 352,00 TL tebligat/posta/müzekkere masrafı ve bilirkişi ücreti yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7-Taraflarca yatırılan gider ve delil avansının kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde ve talep halinde taraflara iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalı tarafın yokluğunda, dava değeri istinaf kesinlik sınırı altında kaldığından kesin olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 15/10/2024