KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihalenin 1’inci kısmı üzerinde bırakılan Esmer Tur. Taş. ve Oto. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata uygun olmadığı, bu nedenle anılan isteklinin teklifinin reddedilmesi gerektiği, şöyle ki;

a) Personel maliyetinin asgari ücret üzerinden hesaplanmadığı, koordinasyon görevini yapacak olan personele yönelik maliyetin açıklanmadığı,  şoför maliyetine ilişkin KİK İşçilik Hesaplama Modülü çıktılarının açıklama kapsamında sunulmadığı,

b) İhale konusu iş kapsamında kullanılacak araçların ihale dokümanında yer alan kriterlere uygun olmadığı, taşıma işinde çalıştırılacak araç, sürücü ve varsa rehber personele ilişkin ödenecek her türlü ücret, sigorta giderleri, tazminatlar, akaryakıt, bakım, muayene, onarım, yağ, yağlama, yedek parça, lastik, HGS etiketi, tüm vergiler, sigorta, kasko güzergah, ruhsat bedelleri, Karayolları motorlu araçlar zorunlu mali sorumluluk sigorta poliçesi, Karayolu yolcu taşımacılığı zorunlu koltuk ferdi kaza sigorta poliçesi, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu hükümleri çerçevesinde yüklenicinin yerine getirmek zorunda olduğu yükümlülükler için herhangi bir maliyet öngörülmediği, amortisman giderinin mevzuata uygun açıklanmadığı, sözleşme giderinin yanlış hesaplandığı, ayrıca lastik giderine ilişkin açıklama sunulmadığı,

c) Çalışanların iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve zorunlu olması halinde diğer sağlık personeli tarafından sunulan hizmetlerden yararlanması, çalışanların sağlık gözetiminin yapılması, mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi, iş yerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığının izlenmesi, denetlenmesi ve uygunsuzlukların giderilmesi gibi iş sağlığı ve güvenliği mevzuatı kapsamında iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin alınması zorunlu tedbirler göz önünde bulundurulmadan fiyat teklifi kullanıldığı,

ç) Açıklama istenilen zorunlu mali sorumluluk sigortası, koltuk ferdi kaza sigortası ve araç kasko sigortası giderleri için herhangi bir maliyet öngörülmediği, öngörülmüş ise de bahse konu maliyetlerin Bölge Müdürlükleri veya Genel Müdürlüklerden alınan ıslak imzalı proforma fatura veya fiyat teklifi ile tevsik edilmediği, fiyat teklifi üzerinde ilgili meslek mensubu tarafından yazılması gereken ibareye yer verilmediği, ayrıca sigorta gideri için sunulan belgenin işin süresinin tamamını kapsamadığı,

d) Araçlara ilişkin muayene ve egzoz emisyon giderleri için herhangi bir maliyet öngörülmediği, öngörülmüş ise de söz konusu giderlere ilişkin açıklamanın mevzuata uygun yapılmadığı, MTV giderinin işin başlama ve bitiş tarihleri dikkate alınmaksızın hesaplandığı iddialarına yer verilmiştir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b)  Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir…” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi

79.1. Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer aşağıdaki kurallara göre tespit edilir.

…

79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.  

79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.

79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler.

79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı veya satış tutarı tespit tutanağı düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulacaktır.

Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

79.2.2.2. Merkezi Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Ülke Çapında Sunulan Mal ve Hizmetlere İlişkin Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin merkezi kamu kurum ve kuruluşları tarafından ülke çapında sunulan mal ve hizmetlere ilişkin fiyat tarifeleri veya istekliye verilmiş fiyat teklifleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu yöntemle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.

79.2.2.3.  Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından İlan Edilen Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilmiş fiyat tarifeleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için ilan edilen fiyatların ihalenin ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.

…

79.2.2.6.  Özel veya Münhasır Hak Sahibi Kuruluşların Uyguladığı Fiyatlar: İlgili mevzuatı uyarınca, belirli mal veya hizmetlerin kamuya sunulması konusunda lehine sınırlama bulunan kuruluşların tedarikçisi oldukları mallar veya sunucusu oldukları hizmetler için uyguladıkları fiyatlar ile açıklama yapılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.

…

79.2.7. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak, EPDK tarafından yayımlanan, İstanbul İli, Avrupa Yakasında bulunan bayiler adına beyan edilmiş fiyatların ortalamasını yansıtan En Yüksek İşlem Hacimli 8 Firmanın Akaryakıt Fiyatlarına İlişkin Raporda yer alan fiyatların % 90’ının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmez. Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri dikkate alınacaktır.

79.3. İdarelerin aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki düzenlemeleri de dikkate almaları gerekmektedir.

79.3.1. Teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki yöntemlere göre usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilir. Hayatın olağan akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle teklifler reddedilemez.

79.3.2. 79.2.2 nci maddede yer alan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle, ilgili mevzuatına göre ihale tarihinden önceki son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir.

79.3.3. Kurumca hazırlanan “İşçilik Hesaplama Modülü” ne (www.ihale.gov.tr) adresinden ulaşılabilecek olup, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde tekliflerin değerlendirilmesi bağlamında sözleşme ve genel giderler dahil asgari işçilik maliyeti hesabında işçilik hesaplama modülünün kullanılması zorunludur.

…

79.3.6. İhale dokümanında fiyat farkı verileceğine ilişkin düzenleme bulunmayan ve birden fazla yılı kapsayan ya da ihale tarihi ile işin başlangıç tarihinin farklı yıllara ait olduğu işlere ilişkin aşırı düşük teklif sorgulaması yazısında idarece önemli bir bileşen olarak belirtilen ve istekliler tarafından ihale tarihi itibarıyla artış oranı ve/veya tutarı tespit edilemeyen motorlu taşıtlar vergisi, araç muayene işlemleri gibi giderler ile mali yükümlülükler ve/veya tarife bedellerinin, sonraki yıllara ilişkin bedelleri, ilk yıl için öngörülen bedelin, ihale tarihi itibarıyla en son açıklanmış olan Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksi “On iki aylık ortalamalara göre değişim oranı (%)” tablosundaki oran üzerinden güncellenerek hesaplanır. Örneğin; sözleşme süresi 3 yıl, ihale tarihi 15/11/2019, işe başlama tarihi 1/1/2020 olan bir ihalede, motorlu taşıtlar vergisi tutarı ihale tarihi itibarıyla yıllık 100 TL olan maliyet kalemiz Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksi on iki aylık ortalamalara göre değişim oranı tablosunda en son açıklanmış olan 2019 yılı Ekim ayı değişim oranı (%22,58) üzerinden; 2020 yılı için (100 TL*1,2258) 122,58 TL; 2021 yılı için (122,58 TL*1,2258) 150,26 TL; 2022 yılı için (150,26 TL*1,2258) 184,19 TL olarak hesaplanacaktır.” açıklamaları,

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: 2025-2026 EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI ORTAÖĞRETİM TAŞIMA HİZMETİ ALIMI

b) Türü: Hizmet alımı

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

…

e) Miktarı: 2025-2026 Eğitim Öğretim Yılı Van İli Gevaş İlçesinde Bulunan Ortaöğretim Okullarındaki 514 Lise Öğrencisinin 5 Taşıma Merkezi Okula 40 Hat Araç İle Taşıma İşi

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer:

TAŞIMA MERKEZİ OKULLAR;

1- GEVAŞ ANADOLU İMAM HATİP LİSESİ

2- İZZEDDİN ŞİR ANADOLU LİSESİ

3- GEVAŞ MESLEKİ TEKNİK ANADOLU LİSESİ

4- GEVAŞ 15 TEMMUZ ŞEHİTLERİ ANADOLU LİSESİ

5- AKDAMAR GAMA ANADOLU LİSESİ” düzenlemesi,

“Kısmi teklif verilmesi” başlıklı 20’nci maddesinde “20.1. Bu ihalede kısmi teklif verilebilir.

20.2. Bu ihaledeki kısım sayısı 2 dir. İhale kısımlarına ilişkin koşullar altta düzenlenmiştir…” düzenlemesi,

“Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “…25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1.

Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince ödenecek ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri teklif fiyatına dâhildir.

Taşıma işinde çalıştırılacak araç, şoför ve rehber personele ilişkin; her türlü ücret, sigorta giderleri, tazminatlar, akaryakıt, bakım, muayene, onarım, yağ, yağlama, yedek parça, lastik, HGS etiketi, vergi, sigorta, kasko vb. giderler, ilgili kurumlardan alınacak izin, uygunluk, güzergâh, ruhsat bedelleri, karayolları motorlu araçlar zorunlu mali sorumluluk sigorta poliçesi, karayolu yolcu taşımacılığı zorunlu koltuk ferdi kaza sigortası poliçesi, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu hükümleri çerçevesinde yüklenicinin yerine getirmek zorunda olduğu yükümlüklere ait ödemeler, teknik şartnamede yer verilen ve araçlarda bulunması ve kullanılması zorunlu tutulan donanım ve sistem maliyetleri ve ilgili her türlü giderler sözleşme teklif fiyatına dâhildir.

Taşıma araçlarına ödemeler fiilen çalışılan gün sayısı dikkate alınarak yapılacaktır. Bu bakımdan sözleşmenin yürürlükte olduğu tarihler arasındaki idari ve resmi tatillerde, ara tatil, yarıyıl ve yaz tatillerinde ve okulların mücbir sebeplerle tatil edildiği günlerde yükleniciye ödeme yapılmayacaktır. Ancak ulusal bayram günleri ile resmî kutlama ve anma törenleri için idare tarafından yapılacak planlamaya bağlı olarak taşıma yapıldığında yükleniciye o güne ait hakediş ödenecektir.

İlk/ortaöğretim öğrencilerinin taşındığı okul servis araçlarında özel eğitim hizmetleri kurulu kararı ile özel eğitim öğrencilerinin de taşınabileceğine ilişkin karar verilmesi  durumunda; araçta rehber personel bulundurulacaktır. Rehber personele ait tüm giderler yükleniciye ait olacaktır. Rehber personel için brüt asgari ücret öngörülecek, rehber personel ücreti için birim fiyat teklif cetvelinde ayrı satır açılacaktır. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bu ihalede istekliler taşıma aracı ile ilgili tekliflerini “gün” üzerinden rehber personel ücretlerini ise EKAP İşçilik Hesaplama Modülü üzerinden hesaplanan İşçilik Hesabında Esas Alınacak Aylık Birim Fiyat üzerinden vereceklerdir.

İşçilik Hesabında Esas Alınacak Aylık Birim Fiyata;

* İhale karar pulu ve sözleşme damga vergisine tabi olan sözleşmelerde bu giderlerin işçiliğe isabet eden tutarı,

 *Kısım teklif tutarı, 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53 üncü maddesinin (j) bendinin 1 numaralı alt bendinde belirtilen tutarı aşanlara, bu tutarın işçiliğe isabet eden kısmı,

İlave edilerek teklif sunulacaktır. Bu tutarların altında verilen teklifler Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78.3.1. maddesi uyarınca ihale dokümanına aykırı teklif sunulduğu gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılacaktır.

Rehber personellere sözleşmenin yürürlükte olduğu tarihler arasındaki ara tatil, yarıyıl ve yaz tatillerinde, idari tatillerde ve okulların mücbir sebeplerle tatil edildiği günlerde ücret ödenmeyecektir. Bunlar dışında kalan hafta sonu tatilleri ve resmi tatillerde rehber personel ücretleri ödenecektir.

25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir…” düzenlemesi,

“Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Verilen hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir.” düzenlemesi,

“Fiyat farkı” başlıklı 46’ncı maddesinde “46.1. İhale konusu iş için sözleşmenin uygulanması sırasında aşağıdaki esaslara göre fiyat farkı hesaplanacaktır…” düzenlemesi,

Sözleşme Tasarısı’nın “İş tanımı” başlıklı 5’inci maddesinde “5.1. Sözleşme konusu iş; 2025-2026 Eğitim Öğretim Yılı Van İli Gevaş İlçesinde Bulunan Ortaöğretim Okullarındaki 514 Lise Öğrencisinin 5 Taşıma Merkezi Okula 40 Hat Araç İle Taşıma İşi İşin teknik özellikleri ve diğer ayrıntıları sözleşme ekinde yer alan ve ihale dokümanını oluşturan belgelerde düzenlenmiştir.” düzenlemesi,

“Sözleşme bedeline dahil olan giderler” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. Taahhüdün (ilave işler nedeniyle meydana gelebilecek artışlar dahil) yerine getirilmesine ilişkin

Taşıma işinde çalıştırılacak araç, sürücü ve varsa rehber personele ilişkin; ödenecek her türlü ücret, sigorta giderleri, tazminatlar, akaryakıt, bakım, muayene, onarım, yağ, yağlama, yedek parça, lastik, HGS etiketi, tüm vergi, sigorta, kasko vb. giderleri, ilgili kurumlardan alınacak izin, uygunluk, güzergâh, ruhsat bedelleri, karayolları motorlu araçlar zorunlu mali sorumluluk sigorta poliçesi, karayolu yolcu taşımacılığı zorunlu koltuk ferdi kaza sigortası poliçesi, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu hükümleri çerçevesinde yüklenicinin yerine getirmek zorunda olduğu yükümlüklere ilişkin ödemeler, teknik şartnamede yer verilen araçlarda bulunması ve kullanılması zorunlu donanım ve sistem maliyetleri ve ilgili her türlü giderler sözleşme bedeline dahildir. İlgili mevzuatı uyarınca hesaplanacak Katma Değer Vergisi, sözleşme bedeline dahil olmayıp İdare tarafından Yükleniciye ödenecektir.” düzenlemesi,

“İşin süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İşe başlama tarihi 08.09.2025; işi bitirme tarihi 26.06.2026

9.2. Bu sözleşmenin uygulanmasında sürelerin hesabı takvim günü esasına göre yapılmıştır.” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “GENEL HUSUSLAR” başlıklı 1’inci maddesinde “TAŞIMA GÜZERGÂHLARI (*)

…

(*) Güzergâh ve hatlar belirlenirken yüksek kapasiteli araçlara öncelik verilecektir.  (Ancak iklim ve coğrafi şartlara ve bölgede taşıma yapabilecek araç kapasitelerine göre, araç kapasitelerinin belirlenmesinde planlama komisyonlarının takdir yetkisi bulunmaktadır.)

…” düzenlemesi,

“YÜKLENİCİNİN ŞARTLARI VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ” başlıklı 3’üncü maddesinde “…3.10) Yüklenici, sözleşmede belirtilen okul servis aracının yerine, ihalede öngörülen öğrenci sayısını karşılayacak, birden fazla araç ile taşıma hizmetini yerine getirebilir.

Örneğin; 34 öğrencinin taşınması gereken bir yerleşim biriminde, 34 kişilik tek bir araç yerine, her biri 17 ila 23 koltuk kapasiteli iki araç kullanmak suretiyle hizmet sunulabilir.

…

3.11) Yüklenici sözleşmede belirtilen yolcu kapasitesinin altında araç çalıştıramaz. Öğrenci sayısında azalma olması halinde (nakil, ayrılma vb.) iş eksilişine gidilecek olup bu durumda yüklenici isterse araç değişikliği yapabilecektir. Örneğin; 24-29 kapasiteli araç ile taşıması yapılan öğrencilerin sayısında azalma olup sayının 19’a düşmesi durumunda iş eksilişi yapılacak ve 17-23 koltuk kapasiteli araç katsayısı üzerinden ödeme yapılacaktır.

3.12) Taşıma güzergâhlarındaki öğrenci sayısında araç kapasitesinin üzerinde artış olması durumunda yüklenici ile iş artışına gidilecek ve yeni aracın katsayısı üzerinden ödeme yapılacaktır. Örneğin; 10-14 kapasiteli araç ile taşıması yapılan öğrencilerin sayısında artış olup sayının 16’ya çıkması durumunda iş artışı yapılacak ve 15-16 koltuk kapasiteli araç katsayısı üzerinden ödeme yapılacaktır…” düzenlemesi yer almaktadır.

Başvuruya konu ihalenin Gevaş İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından açık ihale usulüyle elektronik ortamda gerçekleştirilen “2025-2026 Eğitim Öğretim Yılı Gevaş İlçesinde Bulunan Ortaöğretim Okullarındaki 514 Lise Öğrencisinin 5 Taşıma Merkezi Okula 40 Hat Araç ile Taşıma İşi” ihalesi olduğu,  ihalenin iki kısımdan oluştuğu, Esmer Tur. Taş. ve Oto. San. Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin ihalenin her iki kısmında da sınır değerin altında kaldığı, söz konusu istekli tarafından ihalenin 2’nci kısmına ilişkin aşırı düşük teklif açıklaması sunulmadığı, ancak ihalenin şikâyete konu 1’nci kısmına yönelik aşırı düşük teklif açıklaması sunulduğu, anılan isteklinin açıklamaları idarece uygun görülerek ihalenin 1’inci kısmının Esmer Tur. Taş. ve Oto. San. Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, sınır değerin üzerinde teklif sunan başvuru sahibi Altın Taş. İnş. Yemek Gıda Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin ise bahse konu kısımda ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği anlaşılmıştır.

İdare tarafından 11.08.2025 tarihinde EKAP üzerinden sınır değerin altında teklif sunan Esmer Tur. Taş. ve Oto. San. Tic. Ltd. Şti.ne gönderilen yazı ile anılan istekliden aşırı düşük teklif açıklaması sunması talep edilmiş olup, önemli teklif bileşenleri “Sürücü giderleri (yıllık ücret, sgk giderleri), Servis aracına ait yakıt giderleri, Araç periyodik bakım giderleri, Araçlar kiralanacak ise yıllık kiralama giderleri, Araç lastik giderleri (yazlık ve kışlık)” şeklinde belirtilmiştir.  

İhalenin şikâyete konu 1’inci kısmı üzerinde bırakılan Esmer Tur. Taş. ve Oto. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamaları incelendiğinde;

a) Şoför giderini açıklamak için 01.01.2025-31.12.2025 tarihleri arası asgari işçilik maliyetini gösterir EKAP işçilik modülü hesaplama çıktısının sunulduğu, söz konusu giderin hesabının dokümanda belirtildiği üzere servislerin 2025-2026 yıllarında toplam 185 gün çalışacağı, günlük çalışma süresinin 1 saat olduğu öngörüsüyle 22 şoför (22 araç için 22 sürücü çalışacağı belirtilmiştir.) için yapıldığı, saatlik işçilik maliyetinin 33.198,62 / 30 gün / 7,5 saat  = 147,55 TL olarak hesaplandığı, bu çerçevede sürücü ücretinin 600.528,50 TL (1*22*185*147,55=600.528,50 TL) olarak belirlendiği, açıklama kapsamında KİK işçilik hesaplama modülü çıktılarının sunulduğu görülmüştür.

b) Anılan istekli tarafından ihale konusu iş kapsamında kullanılması öngörülen araçların kendi araçları olmadığı, tamamının kiralama yoluyla edinilecek araçlar olduğu, bu kapsamda amortisman maliyetine ilişkin açıklamada bulunulmadığı anlaşılmıştır. Ayrıca, ihale dokümanında araçların özelliklerine (marka, model vb.) ilişkin bir düzenlemenin yer almadığı, sadece Teknik Şartname’de “Güzergâh ve hatlar belirlenirken yüksek kapasiteli araçlara öncelik verilecektir.  (Ancak iklim ve coğrafi şartlara ve bölgede taşıma yapabilecek araç kapasitelerine göre, araç kapasitelerinin belirlenmesinde planlama komisyonlarının takdir yetkisi bulunmaktadır.)” ifadesinin yer aldığı, bu çerçevede, söz konusu istekli tarafından; Minibüs (16+1 koltuklu) Fiat Ducato (22 adet) aracına ilişkin kiralama maliyetine yönelik fiyat teklifi sunulduğu görülmüştür.

Minibüs (16+1 koltuklu) Ducato (22 adet) aracına ilişkin kiralama giderinin tevsikine yönelik olarak Tolgahan Gül tarafından 15.08.2025 tarihinde düzenlenen fiyat teklifinin sunulduğu, fiyat teklifi üzerinde Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesinde yer alan “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (15.08.2025) tarih ve (1) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ifadelerine yer verilerek fiyat teklifi veren Tolgahan Gül ve SMMM tarafından TÜRMOB kaşesi ile imzalanarak kaşelendiği, Tolgahan Gül tarafından verilen fiyat teklifi ekinde, fiyat teklifinin dayanağı 15.08.2025 tarihli ve 1 sayılı satış tutarı tespit tutanağı, SMMM adına düzenlenmiş TÜRMOB faaliyet belgesi, Tolgahan Gül’e ilişkin düzenlenmiş imza beyannamesinin yer aldığı görülmüştür.

- Anılan istekli tarafından ihale konusu iş kapsamında çalıştırılması öngörülen araçların yakıt giderlerinin tevsikine ilişkin sunulan aşırı düşük teklif açıklamaları incelendiğinde,

Açıklama kapsamında  “Araç Yakıt Maliyeti” başlıklı belgenin sunulduğu, anılan belgede “EK-5'de yer alan FIAT Firmasının internet sayfasında yer alan araç kataloğuna göre aracın en yüksek yakıt tüketim değeri 9,5 litre/100 Km'dir. Bu araçlar Motorin adıyla geçen yakıt tipi kullanmaktadır. İlgili kataloğun yer aldığı internet sayfası ise; "https://kampanya.fiat.com.tr/kataloglar/pdf/fiatprofessional/ducato-minibus.pdf" adresidir. Katalog güncel olup internet sitesinde halen yer almaktadır.

…

EK-6'da yer alan EPDK sitesi üzerinde bulunan En Yüksek İşlem Hacimli 8 Firmanın Akaryakıt Fiyatlarına İlişkin Rapor raporuna göre ilan ve ihale tarihi arasında olan 08.08.2025 tarihli bültende MOTORİN ürününün fiyatı 52,0275 TL görünmektedir Baz alınan tarih; ilan tarihi ile ihale tarihi arasında olan 08.08.2025 tarihidir. Bu araçlar Eurodizel adıyla bilinen Motorin yakıt tipi ile çalışmaktadır. Bu rakam KDV DAHİLDİR. KDV Hariç değeri ise 43,36 TL'dir. (Yukarı yuvarlanmıştır)” bilgilerine yer verildiği,

Açıklamalar kapsamında EPDK tarafından yayımlanan ve ihale ilan tarihi ile ihale tarihi arasında bulunan 08.08.2025 tarihli “Petrol Piyasası Bayi Satış Fiyatı Bülteni”nin sunulduğu, anılan bültende motorin litre fiyatının KDV dâhil 52,0275 TL olduğu görülmüştür.

İhale konusu iş kapsamında çalıştırılması öngörülen araçların şehir içi yakıt tüketimini gösterir tablonun sunulduğu, tabloda yer alan bilgilerden ilgili araçların şehir içi 100 km yol kat ettiğinde gerçekleştireceği yakıt tüketiminin Minibüs (16+1 koltuklu) Fiat Ducato için 9,50 lt, olduğu anlaşılmış olup, söz konusu verileri tevsik etmek için katalog sunulduğu görülmüştür.

Sunulan açıklamalar dikkate alındığında, anılan istekli tarafından her araç için günlük yapılan mesafe ve sefer sayısı (185 gün) baz alınarak iş sürecinde toplam 88.060 km yol kat edileceği ve bu süreçte çalıştırılacak araçların toplam yakıt giderinin 362.736,92 TL olarak hesaplandığı anlaşılmıştır.

- Anılan istekli tarafından ihale konusu iş kapsamında çalıştırılması öngörülen araçların bakım ve onarım giderlerinin tevsikine ilişkin sunulan aşırı düşük teklif açıklamaları incelendiğinde,

Minibüs (16+1 koltuklu) Fiat Ducato aracının bakım ve onarım giderinin tevsikine yönelik olarak Özmen Ticaret - Karadeniz Oto (Ramiz Özmen) tarafından 15.08.2025 tarihinde düzenlenen fiyat teklifinin sunulduğu, fiyat teklifinde; motor yağı, hava filtresi, yağ filtresi, polen filtresi, tapa, işçilik maliyet kalemlerinin ayrı ayrı gösterildiği, fiyat teklifi üzerinde Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesinde yer alan ibareye yer verilerek fiyat teklifi veren Özmen Ticaret - Karadeniz Oto (Ramiz Özmen) ve SMMM tarafından fiyat teklifinin TÜRMOB kaşesi ile imzalanarak kaşelendiği görülmüştür.

Söz konusu fiyat teklifi ekinde, fiyat teklifinin dayanağı 15.08.2025 tarihli ve 1 sayılı satış tutarı tespit tutanağı, SMMM adına düzenlenmiş faaliyet belgesi ve imza beyannamesinin yer aldığı görülmüştür.

- Anılan istekli tarafından ihale konusu iş kapsamında çalıştırılması öngörülen araçların yazlık ve kışlık lastik giderlerinin tevsikine ilişkin sunulan aşırı düşük teklif açıklamaları incelendiğinde,

Anılan yazlık ve kışlık lastik giderinin tevsikine yönelik olarak Kayabaşı Yaprak Oto Lastikçilik-Emin Arıcıoğlu tarafından 15.08.2025 tarihinde düzenlenen fiyat teklifinin sunulduğu, fiyat teklifinde; yazlık lastik ve kışlık lastik iş kalemlerinin ayrı ayrı gösterildiği, fiyat teklifi üzerinde “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (15/08/2025) tarih ve (1) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ifadelerine yer verilerek fiyat teklifi veren Kayabaşı Yaprak Oto Lastikçilik-Emin Arıcıoğlu ve SMMM tarafından TÜRMOB kaşesi ile imzalanarak kaşelendiği, söz konusu fiyat teklifi ekinde, fiyat teklifinin dayanağı 15.08.2025 tarihli ve 1 sayılı satış tutarı tespit tutanağı, SMMM adına düzenlenmiş faaliyet belgesi ve imza beyannamesi, Emin Arıcıoğlu’na ilişkin düzenlenmiş imza beyannamesinin yer aldığı görülmüştür.

İdarece gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısında önemli teklif bileşenleri; “Sürücü giderleri (yıllık ücret, sgk giderleri), Servis aracına ait yakıt giderleri, Araç periyodik bakım giderleri, Araçlar kiralanacak ise yıllık kiralama giderleri, Araç lastik giderleri (yazlık ve kışlık)” olarak belirtilmiş olup, bahse konu bileşenler arasında “HGS etiketi, tüm vergiler, sigorta, kasko güzergah, ruhsat bedelleri, Karayolları motorlu araçlar zorunlu mali sorumluluk sigorta poliçesi, Karayolu yolcu taşımacılığı zorunlu koltuk ferdi kaza sigorta poliçesi, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu hükümleri çerçevesinde yüklenicinin yerine getirmek zorunda olduğu yükümlülükler” ve sözleşme giderlerinin bulunmadığı görülmüş olup, söz konusu giderlere ilişkin açıklama sunulmasına gerek olmadığı anlaşılmıştır.

c, ç, d) İdarece gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısında önemli teklif bileşenleri; “Sürücü giderleri (yıllık ücret, sgk giderleri), Servis aracına ait yakıt giderleri, Araç periyodik bakım giderleri, Araçlar kiralanacak ise yıllık kiralama giderleri, Araç lastik giderleri (yazlık ve kışlık)” olarak belirtilmiş olup, bahse konu bileşenler arasında; iş sağlığı ve güvenliği mevzuatı kapsamında iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin alınması zorunlu tedbirlere ilişkin giderler, zorunlu mali sorumluluk sigortası, koltuk ferdi kaza sigortası ve araç kasko sigortası giderleri, araçlara ilişkin muayene ve egzoz emisyon giderleri ve MTV giderinin bulunmadığı görülmüş olup, söz konusu giderlere ilişkin açıklama sunulmasına gerek olmadığı anlaşılmıştır.

Yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler dikkate alındığında, Esmer Tur. Taş. ve Oto. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından ihalenin 1’inci kısmına ilişkin; başvuru sahibinin iddialarında belirtilen ve önemli teklif bileşeni olarak belirlenen sürücü giderleri, yakıt giderleri, bakım onarım giderleri, yazlık ve kışlık lastik giderlerine ilişkin açıklama sunulduğu anlaşılmış olup, başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmemiştir.

Öte yandan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.

Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.

Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin, iddialarının tamamında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için Kanun’un öngördüğü şekilde “başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması” koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin tamamının iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.

Ancak, İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in 11’inci maddesinin altıncı fıkrasında “…Kısmi teklife açık ihalelerde ise tekliflerin verilmesi ile bu aşamadan sonraki işlemlere ilişkin başvurularda, başvuru bedeli toplam yaklaşık maliyet üzerinden yatırılır. Başvuruya konu kısmın yaklaşık maliyetine göre fazla yatırıldığı tespit edilen tutar Kurum tarafından başvuru sahibine iade edilir.” açıklaması yer almaktadır.

İnceleme konusu ihalenin kısmi teklife açık olduğu ve 2 kısımdan oluştuğu, ihale konusu işin yaklaşık maliyetinin toplam 12.931.647,05 TL olduğu, ihalenin itirazen şikâyete konu 1’inci kısmına ilişkin yaklaşık maliyet (6.357.289,30 TL) dikkate alındığında, ilgili kısma ilişkin başvuru bedelinin 4734 sayılı Kanun’un 53’üncü maddesi uyarınca 50.640,00 TL olduğu tespit edilmiştir. Başvuru sahibi tarafından yatırılan başvuru bedelinin 101.344,00 TL olduğu göz önünde bulundurulduğunda, fazla yatırılan 50.704,00 TL başvuru bedelinin, başvuru sahibinin yazılı talebi halinde iade edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

1) Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

2) Fazla ödenen başvuru bedelinin başvuru sahibinin yazılı talebi halinde iadesine,

   Oybirliği ile karar verildi.