İhalede teklif verenlerin IP numaraları açısından inceleme yapılmış, buradan hareketle, İdare Mahkemesince, sadece IP numaraları açısından yapılan incelemenin eksik inceleme olduğu, ihalede teklif veren istekliler arasında organik bağlantı bulunup bulunmadığı, ortaklık yapıları ve diğer kriterler dikkate alınarak davacıların iddiasının incelenmesi gerektiği (Mahkeme ihale kararı)

teklif verenlerin IP numaraları açısından inceleme yapılmış, buradan hareketle, İdare Mahkemesince, sadece IP numaraları açısından yapılan incelemenin eksik inceleme olduğu, ihalede teklif veren istekliler arasında organik bağlantı bulunup bulunmadığı, ortaklık yapıları ve diğer kriterler dikkate alınarak davacıların iddiasının incelenmesi gerektiği

 

Toplantı No : 2025/026
Gündem No : 57
Karar Tarihi : 02.07.2025
Karar No : 2025/MK-114
BAŞVURU SAHİBİ:
ÇANKAYA YOL ASFALT A.Ş. - YURDEMLER PETROL ÜRÜNLERİ NAK. TAAH. TUR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
 
İHALEYİ YAPAN İDARE:
MEZİTLİ BELEDİYESİ
 
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2024/1307129 İhale Kayıt Numaralı "2024-2025-2026 Yılları Sıcak Karışım Asfalt, Sathi Kaplama, KaldırımYapılması İşi" İhalesi
 
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

 
KARAR:

 

Mezitli Belediye Başkanlığı tarafından yapılan 2024/1307129 ihale kayıt numaralı "2024-2025-2026 Yılları Sıcak Karışım Asfalt, Sathi Kaplama, Kaldırım Yapılması İşi" ihalesine ilişkin olarak Çankaya Yol Asfalt A.Ş. - Yurdemler Pet. Ürn. Nak. Taah. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı itirazen şikâyet başvurusunda bulunmuş ve Kurulca alınan 11.12.2024 tarihli ve 2024/UY.I-1619 sayılı karar ile "4734 sayılı Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikayet başvurusunun reddine" karar verilmiştir.

 

Davacı Çankaya Yol Asfalt A.Ş. - Yurdemler Pet. Ürn. Nak. Taah. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından anılan Kurul kararının iptali istemiyle açılan davada, Ankara 9. İdare Mahkemesinin 26.02.2025 tarihli ve E:2025/92, K: 2025/272 sayılı kararı ile “dava konusu Kurul kararının, davacının 2'nci iddiasının ‘ihale üzerinde bırakılan isteklinin teknik ve mali yeterlilik koşullarını tam olarak sağlamadığı’ yönündeki itirazının ve 3'üncü iddiasının reddine ilişkin kısımlarının iptaline" karar verilmiştir.

 

Bu Mahkeme kararının gereklerini yerine getirmek üzere alınan 09.04.2025 tarihli ve 2025/MK-44 sayılı Kurul kararı ile "…1- Kamu İhale Kurulunun 11.12.2024 tarihli ve 2024/UY.I-1619 sayılı kararının 2'nci iddiasının "ihale üzerinde bırakılan isteklinin teknik ve mali yeterlilik koşullarını tam olarak sağlamadığı" kısmı ile 3'üncü iddiasına ilişkin kısmının iptaline,

2- Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, başvuru sahibinin 2'nci iddiasının "ihale üzerinde bırakılan isteklinin teknik ve mali yeterlilik koşullarını tam olarak sağlamadığı" kısmı ile 3'üncü iddiasının esasının incelenmesine" karar verilmiş; yapılan inceleme neticesinde alınan 30.04.2025 tarih ve 2025/UY.I-1021 sayılı Kurul kararı ile "…Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine" karar verilmiştir.

 

Daha sonra anılan Mahkeme kararına ilişkin olarak yapılan temyiz incelemesi sonucunda Danıştay Onüçüncü Dairesinin 14.06.2023 tarihli ve E:2025/972, K:2025/2132 sayılı kararında "…Bu kapsamda, dava konusu Kurul kararının, davacının 2. iddiasının "ihale üzerinde bırakılan isteklinin teknik ve mali yeterlilik koşullarını tam olarak sağlamadığı" yönündeki kısmı incelendiğinde: Davacılar tarafından şikayet ve itirazen şikayet dilekçesinde, "İhale üzerine bırakılan isteklinin teknik ve mali yeterlik koşullarını tam olarak sağlamadığı kanaatindeyiz. İhale şartnamesinde belirtilen yeterlik kriterlerinin eksiksiz yerine getirilmesi gerekliliğine rağmen, firmanın teknik yeterlik belgelerinde eksiklikler bulunduğu ve mali yeterliliği sağlayamadığı gözlemlenmiştir. Bu durumun ihale sonucunun adil bir şekilde sonuçlanmasına engel teşkil ettiği düşüncesiyle, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun ilgili maddeleri uyarınca ihale üzerinde bırakılan isteklinin yeterliliğine ilişkin detaylı bir inceleme yapılmasını talep ediyoruz." İddiasına yer verilmiştir.

Anılan iddia incelendiğinde, davacıların hukuka aykırılığından yakındığı hususlar yalnızca genel nitelikte ifade edilmiş olup, hangi yeterlik belgesinde ne tür bir eksiklik bulunduğuna veya hangi yönüyle mali yeterliliğin sağlanamadığına dair herhangi bir somut iddia ve dayanağı bilgi veya belge sunulmamıştır. Bu nedenle, anılan iddia, Kanun'un 54. maddesinin dördüncü fıkrasının (d) bendi uyarınca gerekli şekli unsurları taşımamakta ve soyut nitelikte kalmaktadır.

Dava konusu Kurul kararının 3. iddianın reddine ilişkin kısmı incelendiğinde ise: Davacıların "İhalede verilen teklifler göz ününde bulundurulduğunda 4. ve 13. Tekliflerin birbirine çok yakın olduğu ve burada 17. maddenin ihlal edildiği açıkça görülmekte olup, idarenizin bu konuda hiçbir müdahalede bulunmadığı ya da bu konuyu araştırmadığı görülmektedir. 17. maddenin ihlalinin tespiti için birçok yöntem bulunmakta olup, bu konunun detaylıca araştırılması, böyle bir davranışın görülmesi durumunda idareniz tarafından konunun yetkili kuruma bildirilmesi gerekmektedir." şeklindeki iddiasının, davalı idare tarafından "(...) ancak iddia kapsamında istekli adı belirtilmediği gibi, Kanun'un 17'nci maddesinin ihlal edildiğini delillendirecek herhangi bir somut dayanak gösterilmeden genel ifadeler ile iddiada bulunulduğu, dolayısıyla başvuru sahibinin iddiasının somut dayanaktan uzak genel hukuka aykırılık ifadelerini içerdiği; kaldı ki başvuru konusu ihaleye ait doküman edinenler listesi ile ihaleye teklif verenler listesi incelendiğinde, teklif verenler arasında aynı IP numarasından doküman indiren veya teklif veren isteklinin bulunmadığı anlaşıldığından söz konusu iddianın uygun olmadığı" gerekçesiyle reddedildiği görülmektedir.

Davacı tarafından ileri sürülen bu iddianın, yalnızca teklif tutarlarının birbirine yakınlığına dayandığı görülmektedir. Bu durumun tek başına anılan Kanun'un 17. Maddesinde düzenlenen rekabeti engelleyici, bozucu veya kısıtlayıcı fiil veya davranışların varlığına karine teşkil etmeyeceği açıktır. Zira ihale konusu işin niteliği, piyasa koşulları ve maliyet unsurlarındaki benzerlikler dikkate alındığında, teklifler arasında belli bir yakınlık bulunması, sadece bu sebeple (per se) hukuka aykırılık oluşturmaz. Davacı tarafından, tekliflerin birbirine yakın olmasının ötesinde, ihale sürecine katılan istekliler arasında bir ilişki veya uyumlu eylem bulunduğunu, danışıklı hareket edildiğini, rekabetin sınırlandığını ve dolayısıyla, Kanun'un 17. maddesinin ihlal edildiğini ortaya koyacak nitelikte herhangi bir somut bilgi, veri ya da belge sunulmadığı görülmektedir. Bu haliyle, söz konusu iddia soyut nitelikte kalmakta olup, 4734 sayılı Kanun'da aranan "başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı delillerin açıkça gösterilmesi" şartını karşılamamaktadır.

Bununla birlikte, davalı idare tarafından, davacıların iddiaları soyut kabul edilmesine karşın teklif verenlerin IP numaraları açısından inceleme yapılmış, buradan hareketle, İdare Mahkemesince, sadece IP numaraları açısından yapılan incelemenin eksik inceleme olduğu, ihalede teklif veren istekliler arasında organik bağlantı bulunup bulunmadığı, ortaklık yapıları ve diğer kriterler dikkate alınarak davacıların iddiasının incelenmesi gerektiği belirtilmiştir.

Davalı idare tarafından, Kanun'un 17. maddesinin ihlal edildiği iddiası soyut olarak kabul edilmesine karşın, yine de IP numarası incelemesi yapılması çelişik bir durumu ortaya çıkarmış olsa da, ihalede teklif veren istekliler arasında organik bağlantı bulunup bulunmadığı, ortaklık yapıları ve diğer kriterlere ilişkin somut bir iddia davacılar tarafından ileri sürülmeden Kurul tarafından re'sen inceleme yapılamayacaktır. Bu nedenle, sonuç itibarıyla davacıların anılan iddiasının reddedilmesinde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.

Bu itibarla, dava konusu işlemin kısmen iptaline ilişkin temyize konu İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir." gerekçeleriyle Mahkeme kararının dava konusu işlemin iptali yönündeki kısmının bozulmasına, davanın reddine karar verilmiştir.

 

Anayasa’nın 138’inci maddesinin dördüncü fıkrasında, yasama ve yürütme organları ile idarenin mahkeme kararlarına uymak zorunda olduğu, bu organlar ve idarenin mahkeme kararlarını hiçbir suretle değiştiremeyeceği ve bunların yerine getirilmesini geciktiremeyeceği hükme bağlanmıştır.

 

 

Ayrıca, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 28’inci maddesinin birinci fıkrasında, mahkemelerin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idarenin gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecbur olduğu, bu sürenin hiçbir şekilde kararın idareye tebliğinden başlayarak otuz günü geçemeyeceği hüküm altına alınmıştır.

 

Anılan kararın icaplarına göre Kamu İhale Kurulunca işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

 

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

 

1-Kamu İhale Kurulunun 09.04.2025 tarihli ve 2025/MK-44 sayılı Kurul kararı ile bu kararın gereklerini yerine getirmek üzere alınan 30.04.2025 tarihli ve 2025/UY.I-1021 sayılı Kurul kararının iptaline,

 

2- Kamu İhale Kurulunun 11.12.2024 tarihli ve 2024/UY.I-1619 sayılı kararının hukuken geçerliliğini koruduğuna,