aşırı düşük teklif açıklamasın

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, idare tarafından aşırı düşük teklif açıklaması sunulmadığı gerekçesiyle tekliflerinin reddedilmesinin mevzuata aykırı olduğu, şöyle ki;

Kendilerinden 30.09.2025 saat 18.00’e kadar aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, EKAP üzerinden 30.09.2025 tarihinde açıklama kapsamındaki belgelerin EKAP’a yükleme ve e-imza sürecine başlanıldığı, EKAP sisteminde elektronik imza modülünde sorun oluştuğu, bu kapsamda imzalama ve belgeleri gönderme işleminin gerçekleştirilemediği,

Anılan arızaya ilişkin olarak 30.09.2025 tarihinde EKAP iletişim merkezine başvurulduğu ve 2826345 kayıt numaralı arıza bildirim kaydının oluşturulduğu, söz konusu sorun kapsamında aşırı düşük teklif açıklama belgeleri idareye 30.09.2025 tarihinde EKAP üzerinden gönderilemediğinden mail ortamında iletildiği, EKAP iletişim merkezi tarafından 02.10.2025 tarihinde gönderilen cevapta kaydın cevaplandırıldığı bilgisinin yer aldığı, sistemdeki erişim ekranı aktifleştirilmiş olduğundan aşırı düşük teklif açıklamalarının 02.10.2025 tarihinde EKAP’a yüklendiği, buna rağmen idare tarafından aşırı düşük teklif açıklaması sunulmadığına yönelik değerlendirmede bulunulduğu, EKAP’ta yer alan sistemsel arızanın kendilerinden kaynaklı olmadığı, mevcut durumun Elektronik İhale Dairesi Başkanlığı’nda yer alan kayıtlardan tespit edilebileceği iddialarına yer verilmiştir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b)  Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.” hükmü yer almaktadır.

Kamu Alımlarının Elektronik Ortamda Yapılmasına İlişkin Uygulama Yönetmeliği’nin “Tanımlar ve kısaltmalar” başlıklı 3’üncü maddesinde “(1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında 4734 sayılı Kanunun 4 üncü maddesindeki tanımların yanında;

…

e) E-teklif: EKAP üzerinden e-imza ile imzalanarak gönderilen elektronik teklifi,

…

ifade eder.” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “Başvuru ve/veya tekliflerin değerlendirilmesi ile ihalenin karara bağlanması” başlıklı 12’nci maddesinde “(1) Teklifler açıldıktan sonra 11 inci maddenin birinci fıkrasına göre uygun bulunmayan teklifler değerlendirme dışı bırakılır. Pazarlık usulüyle yapılan ihalelerde son fiyat tekliflerinin alınması işlemi, elektronik eksiltme yapılan ihalelerde ise eksiltme işlemleri; teklifi bu aşamada değerlendirme dışı bırakılmayan istekliler davet edilerek gerçekleştirilir.

(2) Birinci fıkraya göre uygun olduğu anlaşılan tekliflerden ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif olması öngörülenlerin değerlendirilmesine geçilir. Bu değerlendirme, idari şartname düzenlemeleri çerçevesinde ihaleye katılım belgesine aktarılan bilgi ve belgeler esas alınarak yapılır. Değerlendirme işlemi; aşırı düşük teklif açıklaması istenen ihalelerde, teklifi aşırı düşük olan isteklilerin tamamı için gerçekleştirilir. Belli istekliler arasında ihale usulüyle yapılan ihalelerde tüm başvurular ve/veya teklifler değerlendirilir.

(3) İkinci fıkraya göre yapılan değerlendirmede, ihaleye katılım belgesine aktarılan bilgi ve belgelerden; entegrasyonlar aracılığıyla veya EKAP ya da diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden erişilebilenlerin teyit işlemi gerçekleştirilir. 10 uncu maddenin ikinci fıkrasının (c) bendi kapsamında ihaleye katılım belgesine aktarılan belgelerden teyit edilemeyenler bu haliyle değerlendirmeye esas alınır ve ihtiyaç duyulması hali hariç bu belgelerin fiziki olarak sunulması istenmez.

(4) Aşırı düşük teklif açıklamaları, ikinci fıkra kapsamında yapılan teklif değerlendirmesi sonucunda teklifi geçerli olduğu tespit edilen isteklilerden istenir. İstekliler tarafından aşırı düşük teklif açıklamaları EKAP üzerinden e-imza ile imzalanmak suretiyle gönderilir. Aşırı düşük teklif açıklamalarını EKAP üzerinden sunmayan veya sunduğu açıklamaları uygun bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir...” hükmü yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “…79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.  

79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.” açıklaması yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: Ahmetli, Saruhanlı, Şehzadeler, Turgutlu ve Yunusemre İlçeleri ve Mahalleleri Dalgıç Pompa Bakım Ve Onarım Hizmet Alımı

b) Türü: Hizmet alımı

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Miktarı:

Niteliği-Türü-Miktarı; 5 kalem Dalgıç Pompa Bakım Ve Onarım Hizmet Alımı işi

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

d) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Ahmetli, Saruhanlı, Şehzadeler, Turgutlu ve Yunusemre İlçeleri ve Mahalleleri” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Tekliflerin açılması ve değerlendirilmesi” başlıklı 29’uncu maddesinde “29.1. Teklifler, ihale komisyonu tarafından ihale tarih ve saatinde EKAP’ta açılır. Yaklaşık maliyet tutarı ile teklif verenler ve teklif fiyatları isteklilerin erişimine açılır.

29.2. Bu aşamada, isteklilerin geçici teminatlarının uygun olup olmadığı ve EKAP üzerinden yapılan sorgulamalara göre; ihale tarihi itibarıyla ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığı ile kesinleşmiş vergi ya da sosyal güvenlik prim borçlarının bulunup bulunmadığı kontrol edilir. Yabancı isteklilerin; ihale tarihi itibarıyla kesinleşmiş vergi ya da sosyal güvenlik prim borçlarının bulunup bulunmadığına yönelik kontrol Türkiye’deki borçları yönünden yapılır, kendi ülkelerinin mevzuat hükümleri uyarınca kesinleşmiş vergi ya da sosyal güvenlik prim borçlarının bulunup bulunmadığına ilişkin kontrol ise sözleşmenin imzalanması aşamasında gerçekleştirilir. İlgisine göre yaklaşık maliyet tutarı, teklif verenler, teklif fiyatları ve açılamayan teklifler ile yapılan diğer işlemlere ilişkin hususlar tutanağa bağlanır ve bu tutanak isteklilere bildirilir.

29.3. Teklifler açıldıktan sonra 29.2 nci madde kapsamında uygun bulunmayan teklifler değerlendirme dışı bırakılır.

29.4. Bu madde boş bırakılmıştır.

29.5. 29.3 üncü ve 29.4 üncü maddelere göre uygun olduğu anlaşılan tekliflerden, ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif olması öngörülenlerin değerlendirilmesine geçilir. Aşırı düşük teklif açıklaması istenen ihalelerde, aşırı düşük tekliflerin tamamı değerlendirilir.

29.6. Değerlendirme işlemi, bu Şartname düzenlemeleri çerçevesinde ihaleye katılım belgesine aktarılan bilgi ve belgeler esas alınarak yapılır. İhaleye katılım belgesine aktarılan bilgi ve belgelerden; entegrasyonlar aracılığıyla veya EKAP ya da diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden erişilebilenlerin teyit işlemi gerçekleştirilir. İhaleye katılım belgesine aktarılan belgelerden belirtilen yöntemlerle teyit edilemeyenler bu haliyle değerlendirmeye esas alınır ve ihtiyaç duyulması hali hariç bu belgelerin fiziki olarak sunulması istenmez.

29.7. İhale komisyonu Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar ve aşırı düşük teklifleri 31 inci maddeye göre değerlendirir.

29.8. Aşırı düşük teklif açıklamaları, 29.5 inci ve 29.6 ncı maddelere göre yapılan teklif değerlendirmesi sonucunda teklifi geçerli olduğu tespit edilen isteklilerden istenir. İstekliler tarafından aşırı düşük teklif açıklamaları EKAP üzerinden e-imza ile imzalanmak suretiyle gönderilir. Aşırı düşük teklif açıklamalarını EKAP üzerinden sunmayan veya sunduğu açıklamaları uygun bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir...” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 31’inci maddesinde “31.1. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları ister. İhale komisyonu;

a) Verilen hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Manisa Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Elektrik Makina ve Malzeme İkmal Dairesi Başkanlığı tarafından, 24.09.2025 tarihinde açık ihale usulü üzerinden e-teklif alınmak suretiyle gerçekleştirilen ihalenin “Manisa İli Ahmetli, Saruhanlı, Şehzadeler, Turgutlu ve Yunusemre İlçelerindeki Dalgıç Pompaların Onarım İşi” olduğu, 2 adet ihale dokümanının indirildiği ve ihaleye 2 isteklinin katıldığı, 02.10.2025 onay tarihli ihale komisyonu kararıyla başvuru sahibi Helen Organizasyon Eğitim Sağlık Tur. San. Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklamasını verilen süre içerisinde sunmadığından teklifinin reddedildiği, ihalenin Hakan Akgüneş üzerinde bırakıldığı anlaşılmıştır.

Yapılan incelemede idare tarafından 25.09.2025 tarihli ve “Aşırı düşük teklif açıklama talebi” başlıklı yazıyla başvuru sahibi Helen Organizasyon Eğitim Sağlık Tur. San. Tic. Ltd. Şti.den 30.09.2025 saat 18.00’e kadar EKAP üzerinden e-imza ile imzalamak suretiyle aşırı düşük teklif açıklamasının sunulmasının istenildiği, başvuru sahibinin itirazen şikayet dilekçesinde ileri sürdüğü iddia kapsamında aşırı düşük teklif açıklamasını süresinde gönderemediği belirtilerek anılan belgeleri EKAP’tan 02.10.2025 (30.09.2025 tarihinden sonra) tarihinde sunduğu anlaşılmıştır.

Başvuru sahibinin söz konusu iddiasının değerlendirilmesi amacıyla Elektronik İhale Dairesi Başkanlığı’na yazılan 27.10.2025 tarihli yazı ile “…
1 ) Başvuru sahibi Helen Organizasyon Eğitim Sağlık Tur. San. Tic. Ltd. Şti.nin 30.09.2025 EKAP üzerinden aşırı düşük teklif açıklamalarını gönderememesinin EKAP'ta yer alan teknik bir arıza/sorundan kaynaklı olup olmadığı,

2) Helen Organizasyon Eğitim Sağlık Tur. San. Tic. Ltd. Şti.nin EKAP iletişim merkezine yapmış olduğu başvuru da dikkate alınarak aşırı düşük teklif açıklamalarındaki belgeleri 30.09.2025 (Ek-2) tarihinde gönderememesinin kendi sorumluluğundan kaynaklı olup olmadığına ilişkin bilgi ve belgelerin tarafımıza iletilmesi hususunda…” ifadelerine yer verilerek bilgi ve belge talep edilmiştir.

Elektronik İhale Dairesi Başkanlığı’nın 10.11.2025 tarihli cevabi yazısında “… Yapılan incelemeler neticesinde 25.09.2025 16:09'da ihale komisyonu başkanı 45811627442 TCKN'li Gürhan KOÇİ tarafından “Aşırı Düşük Teklif Açıklama” talebinin EKAP üzerinden başvuru sahibi Helen Organizasyon Eğitim Sağlık Tur. San. Tic. Ltd. Şti.ye gönderildiği, 30.09.2025 16:54'de istekli kullanıcısı 45868908266 TCKN'li Nejdet ÇELİKER tarafından 8 adet belge yüklenerek cevabın oluşturulup imzaya gönderildiği, aynı tarih 16:58'de cevabın imza sürecinden geri alındığı, sonrasında 16:59'da yüklenen belgelerden 1 tanesinin Nejdet ÇELİKER tarafından “Belge Yükleme ve Görüntüleme” ekranından silindiği ve 30.09.2025 17:04'te tekrar Aşırı Düşük Tebligatı cevaplama sayfasına girilerek işlem yapılmaya çalışıldığında kayıtlarla ilişkili silinen belge bulunamadığı için hata alındığı, aynı tarihte Nejdet ÇELİKER tarafından Etkileşim Merkezi'nin aranarak 17:35'te hata alındığına ilişkin kayıt oluşturulduğu, 02.10.2025 10:25'de gerekli düzeltmelerin yapıldığı, 10:57'de isteklinin tebligatı cevaplayıp imzaya göndererek 10:58 de imzalama işlemini gerçekleştirdiği ve hata kaydının 11:38'de “İsteklinin silinen belgesi ile ilgili kayıtlar pasife çekilerek şirketin işlemlerini ilerletmesi sağlandı.” açıklamasıyla kapatıldığı,

Komisyon başkanı Gürhan KOÇİ tarafından ise 02.10.2025 10:12'de “Aşırı düşük teklif açıklaması sunulmamıştır.” şeklinde, 10:14'te “Aşırı düşük teklif açıklamasının fiziki olarak sunulması istenmiştir.” şeklinde ve 10:35'te “Aşırı düşük teklif açıklaması sunulmamıştır.” şeklinde teklif değerlendirme kaydının yapıldığı anlaşılmıştır.” şeklinde bilgi verilmiştir.

Yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri ile ihale dokümanında yer alan düzenlemelerden; istekliler tarafından aşırı düşük teklif açıklamalarının EKAP üzerinden e-imza ile imzalanmak suretiyle gönderileceği, aşırı düşük teklif açıklamalarını EKAP üzerinden sunmayan veya sunduğu açıklamaları uygun bulunmayan isteklilerin tekliflerinin reddedileceği anlaşılmıştır.

Elektronik İhale Dairesi Başkanlığı’nın 10.11.2025 tarihli cevabı dikkate alınarak yapılan değerlendirmede, başvuru sahibi isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasını 30.09.2025 tarihinde EKAP üzerinden yüklerken silinen belge bulunamadığı için hata alındığı ve EKAP Etkileşim Merkezi aranarak kayıt oluşturulduğu, hata kaydının 02.10.2025 tarihinde düzeltildiği ve “İsteklinin silinen belgesi ile ilgili kayıtlar pasife çekilerek şirketin işlemlerini ilerletmesi sağlandı.” ifadelerine yer verilerek söz konusu sorunun çözüldüğü, dolayısıyla mevcut durumun EKAP’ta oluşan teknik bir sorun nedeniyle gerçekleştiği anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

Diğer yandan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.

Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.

Başvuru sahibi tarafından 50.640,00 TL başvuru bedelinin Kurum şikâyet gelirleri hesabına yatırıldığı görülmüştür. Yapılan incelemede anılan isteklinin itirazen şikâyete konu iddiasında haklı olduğu tespit edilmiş olup, Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kamu İhale Kurumu’na yazılı talebi halinde 50.640,00 TL’lik başvuru bedelinin iadesinin gerektiği anlaşılmıştır.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, idarece başvuru sahibi Helen Organizasyon Eğitim Sağlık Tur. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından EKAP’a yüklenen aşırı düşük teklif açıklamasındaki belgeler üzerinden değerlendirmede bulunulması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

1) Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

2) Başvuru bedelinin Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kamu İhale Kurumu’na yazılı talebi halinde iadesine, Oybirliği ile karar verildi.