ARAÇ KİRALAMA İHALELERİNDE Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Şartnameler” başlıklı 12’nci maddesinde “İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin her türlü özelliğini belirten idari ve teknik şartnamelerin idarelerce hazırlanması esastır. Ancak, mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin özelliği nedeniyle idarelerce hazırlanmasının mümkün olmadığının ihale yetkilisi tarafından onaylanması kaydıyla, teknik şartnameler bu Kanun hükümlerine göre hazırlattırılabilir.

İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin teknik kriterlerine ihale dokümanının bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verilir. Belirlenecek teknik kriterler, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olacak, rekabeti engelleyici hususlar içermeyecek ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlayacaktır.

Teknik şartnamelerde, varsa ulusal ve/veya uluslararası teknik standartlara uygunluğu sağlamaya yönelik düzenlemeler de yapılır. Bu şartnamelerde teknik özelliklere ve tanımlamalara yer verilir. Belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilmeyecektir.

Ancak, ulusal ve/veya uluslararası teknik standartların bulunmaması veya teknik özelliklerin belirlenmesinin mümkün olmaması hallerinde "veya dengi" ifadesine yer verilmek şartıyla marka veya model belirtilebilir.” hükmü,

 

237 sayılı Taşıt Kanunu’nun “Tarifler” başlıklı 3’üncü maddesinde “…b) Taşıt: Motorlu ve motorsuz bütün ulaştırma araçlarını,

c) Arazi binek: Bütün tekerlekleri muharrik binek taşıtlarını,

d) Kaptı kaçtı: Asgari iki sıra oturma yeri bulunan kapalı ve insan taşımaya mahsus taşıtları,

e) Arazi kaptıkaçtı: Bütün tekerlekleri muharrik olan kaptıkaçtıları,

f) Pikap: Şoför mahallinde şoför dahil 3 kişiye kadar oturacak yeri ile arkasında azami 1750 kilograma kadar yük taşımak için yeri bulunan motorlu taşıtları,

g) Arazi pikap: Bütün tekerlekleri muharrik olan pikapları,

h) Panel: Yük taşıma yeri tamamen kapalı olan pikapları,

ifade eder.” hükmü,

 

 2025 yılı  Merkezi  Yönetim  Bütçe  Kanunu’na  bağlı  (T)  işaretli  cetvelde (Kurumların Satın Alacakları Taşıtların Azami Satın Alma Bedellerini Gösterir Cetvel) Taşıt Cinsleri aşağıdaki şekilde gösterilmiştir.

Taşıtın Cinsi

Binek otomobil

Binek otomobil

Binek otomobil

Station-Wagon

Arazi binek (En az 4, en fazla 8 kişilik)

Minibüs (Sürücü dahil en fazla 17 kişilik)

Kaptıkaçtı (Arazi hizmetleri için)

Pick-up (Kamyonet, sürücü dahil 3 veya 6 kişilik)

Pick-up (Kamyonet, arazi hizmetleri için sürücü dahil 3 veya 6 kişilik)

Panel

Midibüs (Sürücü dahil en fazla 26 kişilik)

Otobüs (Sürücü dahil en az 27, en fazla 40 kişilik)

Otobüs (Sürücü dahil en az 41 kişilik)

Kamyon (Şasi-kabin tam yüklü ağırlığı en az 3.501 Kg)

Kamyon (Şasi-kabin tam yüklü ağırlığı en az 12.000 Kg)

Kamyon (Şasi-kabin tam yüklü ağırlığı en az 17.000 Kg)

Ambulans (Tıbbi donanımlı)

Ambulans (Arazi hizmetleri için)

Pick-up (Kamyonet, cenaze arabası yapılmak üzere)

Motorsiklet (En fazla 600 cc.lik)

Motorsiklet (En az 601 cc.lik)

Bisiklet

Güvenlik önlemli binek otomobil (Fiyatı Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenir.)

Güvenlik önlemli servis taşıtı (Fiyatı Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenir.)

Diğer taşıtlar (Cinsi ve fiyatı Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenir.)…” hükmü,

 

Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine ilişkin Esas ve Usuller’in “Amaç” başlıklı 1’inci maddesinde  “(1) Bu Esas ve Usullerin amacı, 05/01/1961 tarihli ve 237 sayılı Taşıt Kanununa tabi olan kurumlarda kamu hizmetlerinin gerektirdiği taşıt ihtiyacının hizmet alımı suretiyle karşılanmasına ilişkin esas ve usulleri belirlemektir.” hükmü,

 

Anılan Esas ve Usuller’in  “Kapsam” başlıklı 2’nci maddesinde  “(1) Bu Esas ve Usuller, 237 sayılı Kanuna tabi olan kurumları ve taşıtları kapsar.” hükmü,

 

Aynı Esas ve Usuller’in “Temel amaç” başlıklı 5’inci maddesinde  “(1) Kamu hizmetlerinin gerektirdiği taşıt ihtiyacının hizmet alımı yoluyla karşılanmasının temel amacı, kamudaki taşıt giderlerinin asgari seviyeye indirilmesi ve kaynakların savurganlığa yol açılmadan, bütçe olanaklarıyla uyumlu bir biçimde kullanımının sağlanmasıdır. hükmü,

 

Aynı Esas ve Usuller’in “Genel esaslar” başlıklı 6’ncı maddesinde “1) Temel amaç çerçevesinde hizmet alımı suretiyle taşıt edinilebilmesinin genel esasları şunlardır:

a) Hizmet alımının yapıldığı yılın başında, binek ve station-wagon cinsi taşıtlar 10 yaşını, diğer taşıtlar ise 15 yaşını doldurmamış olacaktır.

b) Hizmet alımı suretiyle yabancı menşeli binek ve station-wagon cinsi taşıt edinilmesini Kanunun 10 uncu maddesinin beşinci fıkrasında öngörülen makam ve hizmetler ile sınırlı olacaktır.

c) Kanuna ekli (1) ve (2) sayılı cetvellerde yer alanlar ile güvenlik önlemli (zırhlı) araçlar ve koruma altına alınanlarla ilgili yönetmelik hükümlerine göre tahsis olunan araçlar dışında kullanılacak binek ve station-wagon cinsi taşıtların motor hacmi 1600 cc'yi geçmeyecektir.

ç) Taşıtlar, yakıt hariç, şoförlü veya şoförsüz olarak edinilebilecektir.

  d) Taşıtların, her türlü vergi, sigorta ve bakım-onarım gibi giderleri yükleniciye ait olacaktır.

e) Yüklenicilerce çalıştırılan şoförlerin, sözleşmeye aykırı her türlü davranışlarından, bunların taşıtlara, kurum mensuplarına ve üçüncü şahıslara verecekleri zararlardan dolayı yükleniciler sorumlu olacaktır.

f) Hizmet alımı suretiyle edinilen taşıtların (Kanuna bağlı (1) sayılı cetvelde belirtilenlere tahsis olunacak taşıtlar hariç) ön camına, 35 puntodan az olmamak kaydıyla "Resmi hizmete mahsustur" ibaresi yazılı bir levha görünür bir şekilde konulacaktır.

g) Hizmet alımı suretiyle taşıt edinilmesinin gerektirdiği giderler kurum bütçesinde öngörülen ödenekler çerçevesinde karşılanacaktır.

ğ) Kurumlar ve yükleniciler karayolları trafik mevzuatı hükümlerine uyacaklardır.

h) Hizmet alımı suretiyle taşıt edinimi kurumların tabi oldukları ihale mevzuatına göre gerçekleştirilecektir.

ı) Kurumlar, sosyal tesis kaynaklarından karşılanmak şartıyla sosyal tesis hizmetlerinde kullanılmak üzere hizmet alımı suretiyle taşıt edinebileceklerdir.

(2) Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri ile bu idarelere bağlı döner sermayelerin (Cumhurlığı Genel Sekreterliği ile TBMM Genel Sekreterliği ve Milli İstihbarat Teşkilatı lığı hariç) hizmetleri için ihtiyaç duyulan ve yılı merkezi yönetim bütçe kanununa bağlı azami satın alma bedellerini gösterir (T) işaretli cetvelde belirtilen taşıtlardan binek, station-wagon, arazi binek, kaptı kaçtı, panel ve pick-up tipi taşıtların (fiilen arazi üzerinde çalışan arazi binek ve pick-up'lar hariç) hizmet alımı yöntemiyle ediniminde;

a) Şoför giderleri hariç yapılan taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedeli (katma değer vergisi hariç, her türlü bakım-onarım, sigorta ve benzeri giderler dâhil), taşıtın Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan ve harcama talimatının verildiği ay itibarıyla uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigortası değerinin %2'sini aşmayacaktır

b) Şoför giderleri dâhil yapılan taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedeli, (a) bendine göre tespit edilecek tutara yürürlükteki brüt asgari ücretin yüzde elli artırımlı tutarının ilave edilmesi suretiyle hesaplanacak tutarı aşmayacaktır.

c) Şoför gideri dâhil taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedeli hesabında yemek, yol, resmi tatil ücreti ve benzeri giderler de dâhil yürürlükte bulunan brüt asgari ücretin yüzde elli artırımlı tutarı esas alınacak; işveren maliyeti kapsamında yer alan sosyal sigorta ve genel sağlık sigortası işveren payı (%20,5) ve işsizlik sigortası işveren payı (%2) ile işçilik maliyeti üzerinden hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler (%4) ise idarelerce ayrıca ödenecektir…” hükmü yer almaktadır.

 

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: ARAÇ KİRALANMASI İŞİ

b) Türü: Hizmet alımı

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no'su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.

d) Kodu:

e) Miktarı: 24 Adet Otomatik Sedan Binek Araç, 56 Adet Manuel Binek Araç, 112 Adet Hafif Ticari Binek Araç, 116 adet Çift Kabin 4x4 Kamyonet Arazi Aracı, 35 adet Çift Kabin Kamyonet araç, 5 adet Çift Kabin Kamyonet 4x2 veya 4x4 araç, 14 Adet Damperli Kamyon (15 ton), 1 Adet Damperli Kamyon 4x2 veya 4x4 (15 ton), 1 Adet Sabit Kasalı Kamyon(15ton) kiralanması işi

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Antalya Büyükşehir Belediyesi mücavir alan sınırları dâhilinde ASAT Genel Müdürlüğü merkez ve bağlı birimlerinde çalıştırılacaktır” düzenlemesi,

 

Anılan Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde

Belge Adı

Açıklama

Ortak Girişimlerde

Kasko Değer Listesi

2025 Ocak ayı itibariyle uygulanacak motorlu kara taşıtları kasko değer listesinde yer alan kasko sigortası değerinin %2sini aşmayacaktır.

Tek ortağın sunması yeterlidir.

7.5.5 Bu Şartnamenin 7 nci maddesi dışında ihale dokümanında sayılan diğer belgeler ve/veya düzenlenen diğer yeterlik kriterleri tekliflerin değerlendirilmesinde dikkate alınmaz.

…” düzenlemesi,

 

Teknik Şartname’nin “Amaç” başlıklı 1’inci maddesinde “Antalya Büyükşehir Belediyesi ASAT Genel Müdürlüğü emrinde hizmet sınırları içerisinde kullanılmak üzere Toplam 364 adet araç kiralanacaktır.

 

Araç Cinsi

Araç Sayısı

Hizmet Süresi

Sedan Binek Araç - Otomatik Vites

24

610 Takvim Günü

Sedan Binek Araç

56

610 Takvim Günü

Hafif Ticari Binek Araç

112

610 Takvim Günü

Çift Kabin 4x4 Kamyonet Arazi Aracı

116

610 Takvim Günü

Çift Kabin Kamyonet

35

610 Takvim Günü

Çift Kabin Kamyonet 4x2 veya 4x4

5

610 Takvim Günü

Damperli Kamyon (15 ton)

14

610 Takvim Günü

Damperli Kamyon 4x2 veya 4x4 (15 ton)

1

610 Takvim Günü

Sabit Kasalı Kamyon (15 ton)

1

610 Takvim Günü

Toplam

364

 

 

İşe başlama tarihi: 01.05.2025 tarihinde işe başlanacak ve 31.12.2026 tarihinde sona erecektir.

116 adet Çift Kabin 4x4 Kamyonet Arazi Aracı, 35 adet Çift Kabin Kamyonet araç, 5 adet Çift Kabin Kamyonet 4x2 veya 4x4 araç, 14 Adet Damperli Kamyon (15 ton), 1 Adet Damperli Kamyon 4x2 veya 4x4 (15 ton), 1 Adet Sabit Kasalı Kamyon (15 ton) araçlar hariç olmak üzere kiralanacak diğer araçlar için; 17/3/2006 tarihli ve 2006/10193 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usullerin 6. maddesine eklenen 2.fıkranın (a) bendi;

a) Şoför giderleri hariç yapılan taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedeli (katma değer vergisi hariç, her türlü bakım-onarım, sigorta ve benzeri giderler dâhil), taşıtın Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri birliği tarafından yayımlanan ve 2025 Ocak ayı itibariyle uygulanacak motorlu kara taşıtları kasko değer listesinde yer alan kasko sigortası değerinin %2’sini aşmayacaktır.

Gereğince İstekliler teklif ettikleri araçların liste halinde, Araç Kodu (veya Marka Kodu ve Tip Kodu), Aracın Markası (veya Marka Adı), Araç Tipi (veya Tip Adı) ve Modelini, Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan Kasko Değer Listesi formatına uygun şekilde yeterlik bilgileri tablosunda beyan edeceklerdir.

Sedan binek otomatik araçlar da yüklenici firma dizel araç temin edememesi durumunda, idarenin onayını alarak bu şartnamedeki diğer şartlara eksiksiz uyan benzinli, elektrikli veya hibrit araçlar çalıştırabilir. İdarenin kabul etmemesi durumunda dizel araç çalıştırmakla yükümlüdür.

Tekliflerin değerlendirilmesinde yürürlükteki Hizmet Alımı suretiyle taşıt edinilmesine ilişkin esas ve usuller geçerli olacaktır.

Kiralanacak olan tüm araçlar, Antalya Büyükşehir Belediyesi ASAT Genel Müdürlüğümüzün hizmet sınırları içerisinde İdarenin arazi çalışmalarının ifasında, içme suyu, kanalizasyon ve atıksu ile ilgili işlerde çalışan personelin arazi çalışmalarında ve kontrol teşkilatlarının arıza, imalat ve hizmet alanlarına gidip gelmelerinde, ASAT’ın depoları ve çalışma yerleri arasında malzeme nakli işlemlerinde kullanılacaktır.

” düzenlemesi,

 

Anılan Şartname’nin “Kiralanacak Araçlarla İlgili Teknik Özellikler” başlıklı 2’nci maddesinde “

Aracın Cinsi: Çift Kabin Kamyonet (35 Adet)

Sürücü: Yok

Model: 2020 ve üzeri

Vites Türü: Manuel veya otomatik

Motor Hacmi: 1900 cc ve 3500 cc arası

Oturma Kapasitesi: Şoför dahil 6 ve üzeri

Yakıt Türü: Dizel

Diğer Özellikler: Teknik şartnamenin 4.17 maddesinde belirtildiği şekilde olacaktır.

…” düzenlemesi,

 

Anılan Şartname’nin “Araçlarda Aranılan Özellikler” başlıklı 4’üncü maddesinde “ …

4.17. Çift Kabin Kamyonetlerin dingil mesafesi 3400 ve 4200 mm arasında olacaktır. İhtiyaç duyulması halinde, minimum 3 adet aracın arka tarafında çeki demiri olacaktır. Bu hususla ilgili gerekli izin, belge, muayene vb. işlemlerin yapılması Yüklenicinin sorumluluğundadır. 25 adet araç için açık kasa üzerine, arka kısmı hidrolik sistem açılır kapanır tenteli kabin olacaktır. İdarenin talep etmesi üzerine bu sayılar arttırılabilir.

…” düzenlemesi,

 

Sözleşme Tasarısı’nın “İşin süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde 9.1. İşe başlama tarihi 01.05.2025; işi bitirme tarihi 31.12.2026

9.2. Bu sözleşmenin uygulanmasında sürelerin hesabı takvim günü esasına göre yapılmıştır.” düzenlemesi,

 

Şikâyete konu ihaleye ait Birim Fiyat Teklif Cetveli aşağıdaki gibidir.

 

A

B

Sıra No

İş Kaleminin Adı ve Kısa Açıklaması

Birimi

Miktarı

Teklif Edilen Birim Fiyat

Tutarı

1

Sedan Binek Araç Otomatik - Dizel (24 adet x 20 ay)

ay

480

 

 

2

Sedan Binek Araç - Manuel - Dizel (56 adet x 20 ay)

ay

1.120

 

 

3

Hafif Ticari Binek Araç (112 adet x 20 ay)

ay

2.240

 

 

4

Çift Kabin 4x4 Kamyonet Arazi Aracı (116 adet x 20 ay)

ay

2.320

 

 

5

Çift Kabin Kamyonet (35 adet x 20 ay)

ay

700

 

 

6

Çift Kabin Kamyonet 4x2 veya 4x4 (5 adet x 20 ay)

ay

100

 

 

7

Damperli Kamyon 15 Ton (14 adet x 20 ay)

ay

280

 

 

8

Damperli Kamyon 4x2 veya 4x4 15 Ton (1 adet x 20 ay)

ay

20

 

 

9

Sabit Kasalı Kamyon 15 Ton (1 adet x 20 ay)

ay

20

 

 

TOPLAM TUTAR  (K.D.V Hariç)

 

 

Yukarıda yer verilen doküman düzenlemelerinden ihale konusu işin Antalya Su ve Atıksu İdaresi Genel Müdürlüğü’nün (ASAT) hizmet sınırları içerisinde çalıştırılmak üzere 364 taşıt kiralama hizmet alımı işi olduğu, ihale konusu işte çalıştırılacak araçların 24 adetinin “Sedan Binek Araç-Otomatik Vites”, 56 adetinin “Sedan Binek Araç”, 112 adetinin “Hafif Ticari Binek Araç”, 116 adetinin “Çift Kabin 4x4 Kamyonet Arazi Aracı”, 35 adetinin “Çift Kabin Kamyonet”, 5 adetinin “Çift Kabin Kamyonet 4x2 veya 4x4”, 14 adetinin “Damperli Kamyon (15 ton)” 1 adetinin “Damperli Kamyon 4x2 veya 4x4 (15 ton)” ve 1 adetinin “Sabit Kasalı Kamyon (15 ton)” şeklinde belirlendiği görülmüştür.

 

İdari ve Teknik Şartname’nin ilgili maddelerinde yer alan düzenlemelere göre isteklilerin teklifleri kapsamında 116 adet Çift Kabin 4x4 Kamyonet Arazi Aracı, 35 adet Çift Kabin Kamyonet araç, 5 adet Çift Kabin Kamyonet 4x2 veya 4x4 araç, 14 Adet Damperli Kamyon (15 ton), 1 Adet Damperli Kamyon 4x2 veya 4x4 (15 ton), 1 Adet Sabit Kasalı Kamyon (15 ton) araçlar hariç olmak üzere kiralanacak diğer araçlar için (192 araç) 17/3/2006 tarihli ve 2006/10193 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usullerin 6. maddesine eklenen 2. fıkranın (a) bendi kapsamında yer alan hükümler çerçevesinde teklif ettikleri araçları liste halinde, Araç Kodu (veya Marka Kodu ve Tip Kodu), Aracın Markası (veya Marka Adı), Araç Tipi (veya Tip Adı) ve Modelini, Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan Kasko Değer Listesi formatına uygun şekilde yeterlik bilgileri tablosunda beyan edecekleri anlaşılmıştır.

 

Başvuru sahibi tarafından Teknik Şartname’de yer alan düzenlemeler kapsamında, ihale kapsamında çalıştırılacak 35 adet çift kabin kamyonetin Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usullerin 6. maddesine eklenen 2. fıkranın (a) bendi kapsamında yer alan hükümler kapsamında olmadığı, bir diğer ifade ile 35 adet çift kamyonet aracın %2’lik kasko değer listesine tabi olduğu ancak düzenleme kapsamında bu hususun göz ardı edildiği, ayrıca anılan araçların arazi özellikli olması ile arazi üzerinde çalıştırılacağının belirtilmediği iddia edilmektedir.

 

237 sayılı Taşıt Kanunu’na tabi olan kurumlarda kamu hizmetlerinin gerektirdiği taşıt ihtiyacının hizmet alımı suretiyle karşılanmasına ilişkin olarak 01.04.2006 tarih ve 26126 sayılı Resmi Gazete’de “Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller” yayımlanmıştır.

 

 “Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller”in 4’ üncü maddesinin (d) fıkrasında “Taşıt, kanun kapsamına giren motorlu ve motorsuz bütün ulaştırma araçlarını ifade eder.”, 5’inci maddesinde “Kamu hizmetlerinin gerektirdiği taşıt ihtiyacının hizmet alımı yoluyla karşılanmasının temel amacı, kamudaki taşıt giderlerinin asgari seviyeye indirilmesi ve kaynakların savurganlığa yol açılmadan, bütçe olanaklarıyla uyumlu bir biçimde kullanımının sağlanmasıdır.” hükmüne yer verilmiş, 6’ncı maddesinde, temel amaç çerçevesinde hizmet alımı suretiyle taşıt edinilebilmesinin genel esasları belirlenmiştir. Esas ve Usullerin 6’ncı maddesinin birinci fıkrasının 02.10.2014 tarih ve 29137 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2014/6814 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile değiştirilen (ç) bendinde, taşıtların yakıt hariç, şoförlü veya şoförsüz olarak edinilebileceği belirtilmiş, söz konusu Bakanlar Kurulu Kararı ile 6’ncı maddeye “…Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri ile bu idarelere bağlı döner sermayelerin (Cumhurlığı Genel Sekreterliği ile TBMM Genel Sekreterliği hariç) hizmetleri için ihtiyaç duyulan binek, station-wagon, arazi binek, kaptı kaçtı, panel ve pick-up tipi taşıtların hizmet alımı yöntemiyle ediniminde;

a) Şoför giderleri hariç yapılan taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedeli (katma değer vergisi hariç, her türlü bakım-onarım, sigorta ve benzeri giderler dahil), taşıtın Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan ve harcama talimatının verildiği yılın ocak ayı itibarıyla uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigortası değerinin %2’sini aşmayacaktır…” hükmü eklenmiştir. 25.12.2014 tarihli 29216 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan değişiklikle fiilen arazi üzerinde çalışan arazi binek ve pick-up’ların söz konusu esaslardan hariç tutulacağına ilişkin hüküm getirilmiştir.

 

Buna göre 237 sayılı Taşıt Kanunu’na tabi olan kurumlarda kamu hizmetlerinin gerektirdiği taşıt ihtiyacının hizmet alımı suretiyle karşılanması, bu hususta da idarelerin Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usullerde belirlenen genel esaslar çerçevesinde hizmet alımlarını gerçekleştirmeleri gerektiği anlaşılmaktadır.

Yukarıda aktarılan hususlara ilişkin olarak inceleme kapsamında, Hazine ve Maliye Bakanlığı Kamu Mali Yönetim ve Dönüşüm Genel Müdürlüğüne "Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine Dair Esas ve  Usuller  çerçevesinde  araç  kiralama  hizmeti  alımı  işleri"  ile  ilgili  olarak 21.04.2025 tarihli ve 70503 sayılı Kurum yazısı ile “…

1)  "Çift Kabin Kamyonet"  tipi  araçların  "Pick  Up"  niteliğinde  olup  olmadığı,  "Çift  Kabin Kamyonet" tipi araçların Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller çerçevesinde Kasko Değer Listesinde yer alan %2'lik sınırlamaya tabi olup olmadığı,

2)  Hizmet  Alımı  Suretiyle  Taşıt  Edinilmesine  İlişkin  Esas  ve  Usuller'in  6'ncı  maddesinde  "Çift Kabin  Kamyonet"  ifadesine  lafzi  olarak  yer  verilmediği,  bu  kapsamda  anılan  araçların  hangi  tip  araç kategorisi kapsamında değerlendirilmesi gerektiği,

3) Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller'in 6'ncı maddesinde yer alan "…(fiilen arazi üzerinde çalışan arazi binek ve pick-up'lar hariç)…" düzenlemesi kapsamında "Pick Up" ifadesinin hangi araçları kapsadığı,  aktarılan  düzenleme  kapsamında  %2'lik  sınırlamaya  tabii  olmayan araçların tespitinde fiilen arazi üzerinde çalışacak araçlardan binek araçlar gibi pick-up'ların da arazi tipi araç olma zorunluluğunun bulunup bulunmadığı,

4)  5018 sayılı  Kanuna  Ekli  (I),  (II)  ve  (III)  sayılı  cetvellerde  yer  alan  kamu  İdarelerinin  Taşıt Kanunu'na göre yıl içinde edinebilecekleri taşıtları gösterir T sayılı (Kurumların Satın Alacakları Taşıtların Azami  Satın  Alma Bedellerini  Gösterir)  cetvelde  "Pick-up (Kamyonet, sürücü dahil 3 veya 6 kişilik)", "Pick-up (Kamyonet, arazi hizmetleri için sürücü dahil 3 veya 6 kişilik)" şeklinde bir düzenlemenin yer aldığı, bu bağlamda Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine Dair Esas ve Usuller çerçevesinde "Çift Kabinli  Kamyonet",  "Kamyonet"  tipi  araçların  "Pick  Up"  tipi  araç  kategorisi  kapsamında  mı  yoksa Panel/Panelvan tipi araç kategorisi kapsamında mı değerlendirilmesi gerektiği,                          5) Yukarıda ifade edilen hususlar çerçevesinde Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller çerçevesinde hangi tip araçların Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesi'nde yer alan kasko sigortası değerinin %2'sini aşacağı,  hangi araçların ise bu sınırlamanın dışında tutulduğu  ve/veya tutulmadığı …” hususunda bilgi ve belgeler talep edilmiştir.

İlgili kurum yazısına cevaben gönderilen 23.05.2025 tarihli ve 3954932 sayılı yazıda “Söz konusu hususlar değerlendirilmiş olup, konuya ilişkin görüşümüz aşağıda belirtilmiştir.

1-  "Hizmet  Alımı  Suretiyle  Taşıt  Edinilmesine  İlişkin  Esas  ve  Usuller"in  6  ncı  maddesinin  ikinci fıkrasında, aylık kiralama bedeline sınırlama getirilen taşıtlar belirtilirken kapsamda pick-up cinsi taşıtlara da yer verilmiştir. Diğer taraftan,  yılı  merkezi  yönetim  bütçe  kanununa  bağlı  (T)  işaretli  cetvelde,  satın  alınacak taşıtların  azami  satın  alma    bedelleri  belirlenirken,  237  sayılı  Taşıt  Kanunu  kapsamına  giren  taşıtların detaylı  bir  tasnifi  yapılmıştır.  Bu tasnifte  pick-up  cinsi  taşıtlar,  anılan  cetvelin  7  nci  sırasında  "Pick-up (Kamyonet,  sürücü  dahil  3  veya  6  kişilik)",  8  inci  sırasında  "Pick-up  (Kamyonet,  arazi  hizmetleri  için sürücü  dahil  3  veya  6  kişilik),  17  nci  sırasında  "Pick-up  (Kamyonet,  cenaze  arabası  yapılmak  üzere)" olmak üzere, üç farklı cinste gösterilmiş olup, pick-up cinsi taşıtların detayı belirtilirken parantez içerisinde "Kamyonet" ibaresine yer verilmiştir. Dolayısıyla,  "Çift Kabin Kamyonet" tipi taşıtlar  "Pick-up" niteliğinde olup, taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedeline ilişkin % 2 sınırlamasına tabi bulunmaktadır.

2- Anılan Esas ve Usuller'in 6’ncı maddesinin ikinci fıkrasında "Çift Kabin Kamyonet" ifadesine yer verilmemekle birlikte,  yukarıda değinildiği üzere  (T)  işaretli cetvelde pick-up cinsi taşıtların detayında "Kamyonet" ibaresi yer aldığından, bahse konu taşıtların pick-up kategorisi kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir.

3-  Söz konusu Esas ve Usullerin 6’ncı  maddesinin  ikinci  fıkrasında,  aylık  kiralama  bedelinin sınırlandırılmasına  ilişkin %  2  oranına  tabi  olan  taşıtlar  belirtilirken,  "fiilen  arazi  üzerinde  çalışan  arazi binek ve pick-up"lar bu sınırlamadan istisna tutulmuştur. Söz konusu istisna kapsamında belirtilen "arazi" ibaresi fiilen arazi üzerinde çalışan pick-up'ları da  kapsamakta  olup,  %  2'lik  sınırlamaya tabi  olmayan taşıtların tespitinde, fiilen arazi üzerinde çalışan pick-up'ların da fiilen arazi üzerinde çalışan binek taşıtlar gibi arazi tipi olması zorunluluğu bulunmaktadır.

4- Yukarıda belirtildiği  üzere,  (T)  işaretli  cetvelde  pick-up'ların  detayında  "Kamyonet"  ibaresi  yer almakta olup, söz konusu cetvelin 9 uncu sırasında panel belirtilirken kamyonete ilişkin herhangi bir detay ve açıklamaya yer verilmemiştir. Bu itibarla, "Çift Kabinli Kamyonet", "Kamyonet" tipi taşıtların "Pick-up" kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir.

5-  "Hizmet Alımı Suretiyle  Taşıt  Edinilmesine  İlişkin  Esas  ve  Usuller"in  6  ncı  maddesinin  ikinci fıkrasında,  hangi  taşıtların  aylık  kiralama  bedeline  sınırlama  getirildiği  gösterilmiş  olup,  buna  göre  yılı merkezi yönetim bütçe kanununa bağlı azami satın alma bedellerini gösterir (T) işaretli cetvelde belirtilen taşıtlardan  binek,  station-wagon,  arazi  binek,  kaptı  kaçtı,  panel  ve  pick-up  tipi  taşıtların  (fiilen  arazi üzerinde çalışan arazi binek ve pick-up'lar hariç) aylık kiralama bedeline sınırlama getirilmiştir. Yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri ve açıklamalar birlikte değerlendirildiğinde yazınızda tereddüde düşüldüğü anlaşılan taşıtlardan; kamyonet (tek kabin, çift kabin), panel/panelvan tipi taşıtların da  aylık  kiralama  bedelinin,  Motorlu  Kara  Taşıtları  Kasko  Değer  Listesinde  yer  alan  kasko  sigortası değerinin % 2'sini aşamayacağı, fiilen arazi üzerinde çalışan arazi pick-up  (kamyonet) tipi taşıtların ise, söz konusu % 2'lik sınırlamanın dışında tutulması gerektiği mütalaa edilmektedir” ifadelerine yer verildiği görülmüştür.

Öte taraftan fiilen arazi üzerinde çalışan pick-up araçların Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller’in “Genel esaslar” başlıklı 6’ncı maddesinde yer alan düzenlemeden istisna tutulduğu tespit edilmiştir. Teknik Şartname düzenlemelerinde ihale kapsamında çalıştırılacak olan araçların fiilen arazide görev yapacağı belirtilmiş olsa da bir aracın söz konusu düzenlemeden istisna tutulabilmesi için aracın hem fiilen arazi üzerinde çalışması hem de yukarıda aktarılan görüş yazısı uyarınca arazi binek veya arazi pick-up tipi araç olması gerektiği mevzuat düzenlemelerinden anlaşılmaktadır.

 

Yukarıda aktarılan tüm bu inceleme, tespitler ve Hazine ve Maliye Bakanlığından gelen görüş neticesinde; "Çift Kabin Kamyonet" tipi taşıtların "Pick-up" niteliğinde oldukları,

Bu bağlamda (T)  işaretli cetvelde pick-up cinsi taşıtlar için anılan cetvelin 7’nci sırasında  "Pick-up (Kamyonet,  sürücü dahil 3 veya 6 kişilik)",  8’inci sırasında  "Pick-up  (Kamyonet,  arazi hizmetleri için sürücü dahil 3 veya 6 kişilik),  17‘nci sırasında  "Pick-up  (Kamyonet,  cenaze  arabası  yapılmak  üzere)" olmak üzere, üç farklı cinste gösterildikleri pick-up cinsi taşıtların detayı belirtilirken parantez içerisinde "Kamyonet" ibaresine yer verildiği dolayısıyla, “Kamyonet” ve "Çift Kabin Kamyonet" tipi taşıtların  "Pick-up" niteliğinde oldukları,

Öte taraftan fiilen arazi üzerinde çalışan arazi pick-up  (kamyonet) tipi taşıtların ise söz konusu % 2'lik sınırlamanın dışında tutulması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.  

 

Teknik Şartname’nin 1’inci maddesinde “Çift Kabin Kamyonet” araçların Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller’in “Genel esaslar” başlıklı 6’ncı maddesinde yer alan düzenlemeden istisna tutulduğu şeklinde düzenlemenin yapıldığının görüldüğü, anılan madde kapsamında kiralanacak tüm araçların ihale yapan idarenin hizmet sınırları içerisinde idarenin arazi çalışmalarında kullanılacağının belirtildiği, yani bir başka bir ifade ile araçların fiilen arazi üzerinde çalıştırılacağı doküman düzenlemelerinden anlaşılmış ancak şikâyete konu edilen “Çift Kabin Kamyonet”lerin pick-up tipi araçlar şeklinde değerlendirilmesi gerektiği gerekmekle birlikte doküman düzenlemelerinden bu araçların (35 adet Çift Kabin Kamyonet) 4x4 arazi tipi olmadığından ve bu araçların söz konusu % 2'lik sınırlamanın dışında tutulmaması gerektiği anlaşıldığından ihalenin iptal edilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

 

Öte yandan İdari Şartname ve Teknik Şartname düzenlemelerinden şikâyete konu edilen 35 adet “Çift Kabin Kamyonet” araçların arazi aracı veya arazi özellikli olarak gösterilmediği de göz önüne alındığında doküman düzenlemelerinin mevzuata aykırılık taşıdığı sonucuna varılmış olup başvuru sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olduğu

 

Toplantı No : 2025/021
Gündem No : 49
Karar Tarihi : 29.05.2025
Karar No : 2025/UH.II-1242